20. posiedzenie Senatu RP

Punkt czwarty: stanowisko Senatu w sprawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, mam pytanie dotyczące art. 25, który mówi o ośrodkach doradztwa. Z wypowiedzi pana wynika, że rząd nie chce realizować polityki rolnej, skoro pozbawia się instrumentów tego typu. Mam zatem pytanie: ile środków rząd przekaże samorządowi na te zadania? Bo z moich informacji wynika, że w ustawie budżetowej będzie 75%. Tak przynajmniej jest planowane. A to znaczy, że samorządy zlikwidują część zadań właśnie w związku z realizacją tej polityki.

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Józef Płoskonka:

Panie Senatorze, z całym szacunkiem dla pana, nie mogę przyjąć tego sposobu rozumowania, dlatego że rząd oddaje powiatom również prowadzenie szkół średnich, nadzór nad drogami i prowadzenie wielu innych spraw. Oddaje również powiatom nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej. Z tego wcale nie wynika, że rząd nie zwraca uwagi na te dziedziny i nie chce tego prowadzić. Nie, rozumowanie takie, że jeżeli rząd coś oddaje, to mu na tym nie zależy, według mojej opinii i mojego sposobu myślenia, jest, niestety, błędne. Rządowi na tym wszystkim zależy i dlatego właśnie, że rządowi na tym zależy, robimy tę reformę. Ponadto państwo senatorowie ustalili w ustawie ustrojowej, iż kompetencjom samorządu województwa, a nie urzędników, będą podlegały sprawy polityki rolnej, i właśnie dlatego ośrodki doradztwa rolniczego powinny być zakładane i prowadzone przez samorząd województwa. Tylko i wyłącznie dlatego, Panie Senatorze. Dziękuję.

(Senator Jerzy Chróścikowski: A ile środków przeznaczy?)

Kto ile środków przeznaczy?

Senator Jerzy Chróścikowski:

Ile środków rząd zamierza przekazać samorządom na te zadania? Środki jakiej wysokości?

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Józef Płoskonka:

Nie potrafię panu na tego typu pytanie odpowiedzieć. Nie wiem, skąd pan wziął te 75%, skoro nie ma jeszcze założeń do ustawy, to znaczy nie ma nawet projektu ustawy budżetowej.

(Senator Jerzy Chróścikowski: Ja widziałem już takie założenia i wiem, że są.)

Nie znam więc projektu ustawy budżetowej.

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Pragnę poprzeć stanowisko Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej z małymi zmianami, które zgłoszę na końcu mojego wystąpienia.

Ja chciałbym uzasadnić art. 25, który jest tutaj tak dyskusyjny, że wywołał polemikę.

Zaproponowana przez Sejm zmiana zapisu w art. 25 omawianej ustawy wynika z faktu, że ewentualna decyzja wyłączenia ze struktur wojewody rządowego również ośrodków doradztwa rolniczego nie uwzględnia zapewnienia stabilnych warunków realizacji polityki państwa wobec wsi i rolnictwa, to po pierwsze. Po drugie, nie uwzględnia zapewnienia rządowi możliwości skutecznej realizacji ustaleń wynikających z negocjacji członkowskich z Unią Europejską. Po trzecie, nie uwzględnia merytorycznego i metodycznego przygotowania instytucji pozarządowych działających na rzecz rozwoju rolnictwa do realizacji wspólnej polityki rolnej. Po czwarte, nie uwzględnia uzgodnień dokonanych z Unią Europejską i zapisanych w dokumentach: "Partnerstwo dla Członkostwa" oraz "Narodowy Program Przygotowań do Członkostwa w Unii Europejskiej".

Z przytoczonych dokumentów jednoznacznie wynika, że rząd polski ma obowiązek zorganizowania na szczeblu centralnym i regionalnym służb administracji publicznej, przygotowanych do zarządzania projektami i funduszami proakcesyjnymi oraz projektami i środkami na regionalną politykę strukturalną i wspólną politykę rolną.

Z przyjętych reguł obsługi na etapie przygotowania projektów i programów, a następnie ich realizacji, z wykorzystaniem środków finansowych Unii Europejskiej, dla rządu Rzeczypospolitej Polskiej wynikają teoretycznie dwa możliwe rozwiązania. Pierwsze, polegające na tym, że zostanie utworzona nowa służba administracji publicznej wraz z niezbędną infrastrukturą i zapleczem technicznym, zdolna do realizacji, zgodnie z procedurami Unii Europejskiej, wymienionych zadań. Drugie, polegające na tym, że wykorzystana zostanie istniejąca struktura służb administracji publicznej na szczeblu terenowym.

Ze względu na konieczność ograniczenia wydatków budżetowych opowiedziałem się za drugim rozwiązaniem. Stąd wniosek o pozostawienie ośrodków doradztwa rolniczego w strukturach administracji wojewodów rządowych. Za takim rozwiązaniem przemawia argument, że pracownicy służb doradczych dobrze znają obowiązujące w Unii Europejskiej procedury programowania, opracowania, a także finansowania regionalnych programów rozwoju obszarów wiejskich i planów modernizacji gospodarstw rolnych. Dobrze znają też mechanizmy i wymogi wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, która po akcesie Polski do Unii będzie obowiązującą polityką także w polskim sektorze rolnym. Przemawia za tym także dotychczasowa podległość ośrodków doradztwa rolniczego wojewodom i realizowanie przez nie zadań związanych z regionalną polityką rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, a także szansa wykorzystania ośrodków doradztwa rolniczego do realizacji zadań związanych z modernizacją rolnictwa i rozwojem obszarów wiejskich, zapisanych w średniookresowej strategii rozwoju obszarów wiejskich, która jest dokumentem przyjętym przez rząd.

Nieuwzględnienie podanych przeze mnie argumentów narazi budżet państwa na trudne do określenia, ale na pewno wysokie koszty związane z utworzeniem niezbędnych nowych struktur administracji publicznej, do czego obliguje Polskę tryb negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej.

Dlatego proponuję odrzucenie drugiego wniosku mniejszości do art. 25, zgłoszonego przez senatora Piwońskiego.

Mam jeszcze generalny postulat do tej części art. 25, która odnosi się, jak wcześniej mówiłem, do wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych oraz wojewódzkich zarządów melioracji i urządzeń wodnych, aby utrzymać w mocy stanowisko Sejmu. Chciałem zgłosić tę poprawkę. Proponuję w art. 25 pkt "c" ust. 3 zapisać zamiast "wojewódzkie ośrodki dokumentacji i geodezji kartograficznej" "rejonowe jednostki wojewódzkich ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej". Złożę to na piśmie.

Uzasadniam to w ten sposób, że obie te jednostki, to jest wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych i wojewódzkie biura geodezji i terenów rolnych są służbami, które realizują zadania o zasięgu krajowym i wojewódzkim. W tej sytuacji te służby w całości powinny przejść do samorządu wojewódzkiego. Propozycje komisji senackiej spowodowałyby rozbicie obu służb. Według tych propozycji, dyrekcja służby miałaby podlegać marszałkowi, natomiast oddziały terenowe starostom, a przecież nie ma zależności między marszałkiem a starostą. Przy takim rozbiciu obie służby uległyby likwidacji. Utrzymanie ich w całości w jednym miejscu, to jest u marszałka wojewódzkiego, pozwoli realizować politykę rozwoju gospodarczego województwa, za którą odpowiedzialny jest marszałek.

Panie Marszałku! W związku z rangą poruszanej problematyki z zakresu rolnictwa proponuję, aby odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi celem rozpatrzenia tych naszych poprawek. Dziękuję.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, powiedział pan, że trzeba powiatom przekazać. Mam w tym momencie małą wątpliwość: czy nie uznaje pan tego, że można zlecać przez marszałka wykonanie tych zadań powiatom, wtedy koordynacja byłaby w ręku... Tak jak dzisiaj gminy mają zadania, które są koordynowane przez rejon, i jest ktoś, kto za to odpowiada. Gminy i tak wykonują niektóre zadania.

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Józef Płoskonka:

Panie Senatorze, oczywiście że tak. Są to jednak dwa niezależne podmioty samorządowe, odrębne podmioty prawne działające w różnych strukturach. I zdecydowanie lepiej będzie, jeżeli zwierzchnictwo nad powiatowymi strukturami będą miały powiaty, zwłaszcza że tam jest bardzo dużo kompetencji związanych z terenami rolnymi, z geodezją, a marszałek będzie miał zwierzchnictwo nad strukturami wojewódzkimi, które będą właśnie bardziej związane z wojewódzkim spojrzeniem na rolnictwo. Uważam, że tak będzie zdecydowanie lepiej, dlatego było takie przedłożenie rządowe.