"Senat jest tym, co pozostałe władze do szlachetnych działań pobudza, od nieuczciwych odwodzi, a namiętności studzi. Dlatego bez rady, opinii i kontroli Senatu nic w Rzeczpospolitej ani poza jej granicami czynić się nie godzi."

Andrzej Frycz-Modrzewski "O poprawie Rzeczpospolitej" Księga I. "O obyczajach"

Senat Rzeczypospolitej Polskiej jest organem władzy ustawodawczej, izbą wyższą polskiego parlamentu.

Najważniejszą rolą Senatu jest współtworzenie z Sejmem polskiego prawa. Senatorowie rozpatrują ustawy uchwalone przez Sejm. Mają prawo wnieść do nich poprawki, odrzucić ustawę sejmową, lub przyjąć ją bez zmian. Senat wyraża również zgodę na zarządzone przez Prezydenta referendum ogólnokrajowe w sprawach o szczególnym znaczeniu dla Państwa. Zajmuje się także sprawozdaniami Rzecznika Praw Obywatelskich czy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wyraża również zgodę na powoływanie i odwoływanie ważniejszych organów państwowych np. Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Dziecka. Marszałek Senatu lub 30 senatorów może wystąpić z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją RP.

Na czele Senatu stoją jego marszałek i wicemarszałkowie, wybierani przez senatorów ze swego grona na okres kadencji Senatu. Prezydium Senatu tworzą marszałek i wicemarszałkowie. Marszałek reprezentuje Senat, stoi na straży jego praw i godności. Ustala plan pracy Izby i projekt porządku obrad, zasięgając opinii Konwentu Seniorów. Zwołuje posiedzenia Senatu, przewodniczy jego obradom i czuwa nad ich przebiegiem. Sprawuje nadzór nad pracami komisji senackich i zleca im rozpatrzenie określonych spraw. Wicemarszałkowie zastępują marszałka w przewodniczeniu obradom Senatu. W jego zastępstwie mogą też wykonywać powierzone mu funkcje.

W myśl Konstytucji RP, w Senacie zasiada 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych i bezpośrednich, w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu.

Obowiązki Senatora:

- uczestniczenie w posiedzeniach Senatu i jego organów,

- przynależność co najmniej do jednej komisji senackiej,

- niepołączalność mandatu - senator nie może łączyć sprawowania mandatu z pełnieniem określonych funkcji i stanowisk (m.in. prezydenta, posła, prezesa NBP, NIK, sędziego, prokuratora, zatrudnienia w administracji rządowej i samorządowej itp.) oraz obowiązuje go zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego,

- podejmowane przez Senatora działania nie mogą narażać go na utratę zaufania.

Prawa Senatora:

- wyrażanie swojego stanowiska w czasie posiedzeń plenarnych, zgłaszanie wniosków do dyskutowanych ustaw,

- przedstawianie projektu uchwały lub w imieniu 10 senatorów - projektu ustaw,

- uczestnicząc w komisji ma prawo zabierać głos, zgłaszać wnioski, uwagi, propozycje do rozpatrywanych spraw,

- możliwość składania oświadczeń senatorskich,

- dostępu do materiałów i wglądu w działalność organów administracji publicznej, spółek z udziałem Skarbu Państwa itp.,

- immunitet - za swoją działalność senator odpowiada wyłącznie przed Senatem. Jeżeli jednak doszłoby do naruszenia przez senatora praw innych osób, Senat może wyrazić zgodę na pociągnięcie senatora do odpowiedzialności.

Senator może również wystąpić z tzw. Interwencją, czyli zająć się konkretną sprawą i żądać informacji o sposobie jej rozwiązania. Umożliwia to senatorowi szybką reakcje na zgłaszane przez wyborców problemy, szczególnie w sytuacjach, gdy decyzje w ich sprawach są bez uzasadnienia odwlekane w czasie przez urzędy i inne instytucje.

żródło: www.senat.gov.pl