62. posiedzenie Senatu RP

Punkt szósty: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Ministrze, mówił pan, że popiera pan poprawki komisji. Moim zdaniem, nie są to jednak poprawki komisji, tylko poprawki przejęte przez niektórych członków komisji, ale w większości zgłoszone przez rząd. Trzeba to jednoznacznie powiedzieć. To jest jedna sprawa.

Druga. Dlaczego akurat w ten sposób ministerstwo widzi ograniczanie, i to znaczne, możliwości wspierania grup producenckich, szczególnie że mówi o jednorazowym zasileniu, a nie o wieloletnim zasilaniu? Uważam, że gdyby było wieloletnie zasilanie, to grupy by się nie likwidowały, a tak to po jednorazowym wzięciu pomocy mogą się likwidować szybciej niż jest to zapisane w wersji sejmowej.

I kolejna sprawa. Właściwie jakie dochody z grup producentów są przewidywane, skoro chce się obciążyć je podatkiem od osób prawnych? A przecież można by było dać tym grupom, według mnie, większe możliwości funkcjonowania, zwalniając je z podatku dochodowego, bo płacą już podatek rolny.

Odpowiedź Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Zbigniew Chrzanowski:

Panie Senatorze, myślę, że jest to możliwe. Poprawki zawarte w ustawie, to znaczy te w sprawie wsparcia finansowego, przygotowywał Sejm, one wyszły z Sejmu, to nie było stanowisko rządu.

Jeśli chodzi o rozłożenie pomocy, to jest ono możliwe i być może jest zasadne. Rozpoczęliśmy ostatnio w rządzie prace nad tym rozporządzeniem i być może zostanie ono zmodyfikowane na tyle, że ta pomoc będzie mogła być udzielana na przestrzeni kilku lat. To wszystko zależy także od środków budżetowych przeznaczonych na ten cel.

Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą podatku dochodowego, to, proszę państwa w moim przekonaniu grupa producentów rolnych jest przedłużeniem gospodarstwa rolnego, czyli obecnie ma ona zastąpić podmiot handlujący lub skupujący od rolnika produkty rolne albo ma mu dostarczyć produkty, których on potrzebuje do produkcji. Wyobraźmy sobie grupę producentów rolnych, którzy chcą wybudować sobie, nie wiem, na przykład zakład produkujący paszę. Ten zakład produkujący paszę, sprzedający ją, nie płaci podatku dochodowego. I co on robi? On dąży do maksymalizacji zysku, w związku z czym sprzedaje rolnikom paszę jak może najdrożej, a przynajmniej za tyle, na ile mu pozwala rynek. Jeżeli zaś będzie płacił podatek dochodowy, to będzie dążył do minimalizacji zysku, czyli będzie starał się sprzedać tę paszę członkom grupy jak najtaniej. W związku z tym rynek będzie musiał się do tego dostosowywać, czyli sprawi to, że cena środków do produkcji będzie korzystniejsza. W przypadku odbioru środków czy towarów wyprodukowanych przez gospodarstwa rolne sytuacja będzie odwrotna. Jeżeli podmiot będzie płacił podatek dochodowy, to będzie dążył do tego, żeby jak najwięcej zapłacić rolnikowi, bo rolnik obecnie takiego podatku nie płaci. Jeżeli zaś nie będzie płacił podatku dochodowego, to będzie dążył do maksymalizacji zysku i będzie płacił za te produkty dostarczane grupom jak najmniej. Tak więc, w moim mniemaniu, jest to bardzo ważny instrument. Często mówiąc o tym, że grupa nie płaci podatku dochodowego rolnego, wywołujemy mechanizm zupełnie inny niż zakładaliśmy. Dziękuję.

Sprostowanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Ja nie wypowiedziałem tu ani jednego słowa w odniesieniu do wypowiedzi sprawozdawcy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. I proszę mi tu, Panie Senatorze, nic nie imputować. Ja zwracałem się tylko do rządu i wypowiadałem się na temat jego stanowiska.

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Długo oczekiwana przez rolników ustawa o grupach producentów może stać się przyczyną, dzięki której nastąpi początek uzdrowienia sytuacji polskiej wsi. Ale, jak w każdej ustawie, musi to zostać dobrze zapisane.

Myślę, że większość z nas, senatorów rolników, którzy są w tej Izbie, myśli o tym, żeby jak najlepiej zabezpieczyć interesy rolników.

Trzeba powiedzieć, że nigdy nie ma jednolitego stanowiska komisji. W pracach tej komisji również były rozbieżności i na pewno każdy z nas w głosowaniu czy w dyskusji, która jest zapisana w stenogramie, wyraża jakieś swoje stanowisko. Ja również zgłaszałem podczas posiedzenia wiele poprawek, które zostały przyjęte; do niektórych innych poprawek ustosunkowałem się negatywnie, a do niektórych chciałbym zgłosić pewne zmiany.

Zadawałem panu ministrowi pytanie dotyczące pewnej podstawowej poprawki, ale odpowiedź mnie nie satysfakcjonuje, muszę się więc ustosunkować do tej kwestii. Jedną ze spraw, o których mówimy przy zwolnieniach podatkowych, jest spółdzielczość. Przed wojną spółdzielnie korzystały z pewnych ulg czy zwolnień podatkowych, było to uregulowane. Myślę, że dzisiaj nie damy rady poprawić tego w tej ustawie, ale należy popracować nad zmianą ustawy matki i poprawić rozwiązania, które przyjęto dla spółdzielczości już przed wojną. Przepisy z roku 1920 mówiły bowiem, że można odliczać właśnie to, o czym tu dzisiaj mówimy. Nie będę w tym momencie proponował dyskusji, ale postaram się te prace skierować na inną ustawę.

Żeby jednak poprawić jakoś to, co próbuje odrzucić senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, proponuję poprawkę do art. 31, która polega na tym, że po wyrazach "ich związków" dodaje się wyrazy "działających na podstawie przepisów o grupach producentów rolnych i ich związków, uzyskane ze sprzedaży produktów, z uwagi na które grupa lub związek zostały utworzone, i wytworzonych w gospodarstwach członków". Zgłaszałem już tę poprawkę w komisji, ale została ona odrzucona. Mam nadzieję, że Wysoka Izba ją przyjmie.

Chcę również zgłosić poprawkę drugą, do art. 30, która polega na tym, że po wyrazie "budowle" dodaje się wyrazy "nowo wybudowane bądź zmodernizowane, oddane do użytkowania". Chodzi tutaj o to, że poprawka zgłoszona przez senacką Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi może budzić wątpliwości, czy te pięć lat dotyczy obiektów bez względu na to, kiedy zostaną wybudowane. W związku z tym wolę je określić jako oddane do użytkowania, czyli w następnych latach, w moim odczuciu, powinny już funkcjonować. Jeśli na przykład w ciągu trzech lat grupy czy związki wybudują obiekt, to przez następne pięć lat będą mogły korzystać ze zwolnienia podatkowego za jego wybudowanie. Co prawda zapis sejmowy jest może dalej idący, lepszy, ale budzi wiele kontrowersji, również w komisji, może być bowiem wykorzystywany nieuczciwie przez różne grupy. W związku z tym moja poprawka jest jakby pośrednia, wychodząca naprzeciw temu zapisowi.

Padło tu wiele krytycznych głosów pod adresem naszej komisji, ale jeszcze raz chcę podkreślić, że stanowisko komisji jest stanowiskiem komisji, ja zaś ustosunkowałem się do swoich wypowiedzi. Dziękuję za uwagę.

Sprawozdanie mniejszości Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Proszę o poparcie poprawki sześćdziesiątej pierwszej. Ta poprawka mniejszości ma pośrednie rozwiązanie. Proponujemy uwzględnić tylko zwolnienie podatkowe udokumentowane przez producentów. To rozwiązanie eliminuje możliwość - co wcześniej nadmieniał pan senator sprawozdawca mniejszości - korupcji. To jest takie pośrednie rozwiązanie, które rolnicy by zaakceptowali i które dałoby tym grupom producenckim szansę na to, by nie było podwójnego opodatkowania.

Chciałbym tutaj zwrócić uwagę na sprawę jeszcze jednej poprawki, mojej wcześniejszej. Poprawka pięćdziesiąta ósma jest tutaj błędnie zapisana. Dlatego prosiłbym w tym momencie o poparcie poprawki pięćdziesiątej dziewiątej, a nie pięćdziesiątej ósmej - mimo iż komisja ją poparła - bo jest źle przepisana i nastąpił błąd. Wyjaśniliśmy to później, ale już nie można było zmienić decyzji. Proponuję poparcie poprawki pięćdziesiątej dziewiątej.