87. posiedzenie Senatu RP

Punkt dwudziesty pierwszy porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu kryzysowym

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, znajdujące się w druku nr 735A, w sprawie uchwalonej przez Sejm, w dniu 26 lipca 2001 r., ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu kryzysowym. Jest to ustawa bardzo oczekiwana i szczególnie ważna w sytuacji obecnej powodzi. Szkoda że Sejm tak długo procedował, że aż musiało dojść do rezygnacji przewodniczącego komisji posła Marii Rokity. My, rozpatrując dzisiaj tę ustawę, chcielibyśmy szybko ją przyjąć i w związku z tym nasza komisja nie wniosła do niej uwag.

Jeśli chodzi o to, czym zajmuje się ta ustawa, to określa ona zasady organizacji i funkcjonowania systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego. W szczególności zaś określa: organy administracji publicznej właściwe w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego oraz ich zadania; organizacje administracji publicznej właściwe w zakresie gotowości i zarządzania kryzysowego; ograniczenia w korzystaniu z wolności i praw człowieka i obywatela oraz obowiązki świadczeń, jakie mogą być wprowadzone w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośredni kryzys, zagrożenia, którego następstwem może być kryzys albo w czasie kryzysu, a także zasady wprowadzania ograniczeń tych obowiązków; finansowanie systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego.

Jeśli chodzi o rozdział 2, "Organy administracji publicznej właściwe w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego", to można powiedzieć, że takim organem właściwym w tym zakresie jest prezes Rady Ministrów w imieniu którego działają: minister właściwy do spraw wewnętrznych, wojewoda, starosta i wójt. Jeśli chodzi o zadania, w szczególności ministra, wojewody, starosty i wójta, to są one określone w ustawie w art. 13 - 16.

Rozdział 3 nosi tytuł: "Organizacja administracji publicznej w zakresie gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego". Art. 23 mówi: "Tworzy się Krajowy Urząd Ratownictwa i Zarządzania Kryzysowego, zwany dalej «Krajowym Urzędem»". Następne artykuły, takie jak art. 24 i art. 30 - 34, mówią o powoływaniu tegoż ciała na niższych szczeblach aż do gminy, gdzie te zadania realizuje inspektor gotowości cywilnej powoływany w większości przez wyżej wymienione organy.

Rozdział 4 - "Ograniczenia w korzystaniu z wolności i praw oraz obowiązki świadczeń". Jego art. 38 określa, jakie w sytuacji zagrożenia lub kryzysu ma być zastosowanie tych przepisów. Chodzi o ograniczenie w korzystaniu z wolności i praw człowieka, jakie dotyczy obywateli. Wymieniane są poszczególne ograniczenia, jak i obowiązki świadczeń osobistych i rzeczowych. Ważną rzeczą w tej ustawie jest również art. 47, gdzie mowa o przyznawaniu odszkodowań. Wcześniej niewiele na ten temat się mówiło.

Rozdział 5 dotyczy finansowania systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego. Szczególnie ważne jest, że tworzy się fundusze wojewódzkie, powiatowe i gminne. Będą one wykorzystywane na cele związane z sytuacjami kryzysowymi, a więc w wypadkach zagrożeń z nich wynikających, jak również na odbudowę. Będzie to wielkość rzędu 1% czy to w województwie, gminie, czy w powiecie. Ten fundusz będzie tworzony stopniowo, co roku odkładana będzie na specjalne konta kwota rzędu minimum 0,2%. To rezerwa, która będzie mogła być użyta tylko w przypadkach zaistnienia takiej potrzeby.

Ta ustawa wprowadza zmiany do siedemnastu ustaw. Szczególnie ważne jest to, kiedy wejdzie ona w życie. Będzie to z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem art. 89, który wchodzi w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia. Ten artykuł mówi o okresie przejściowym, jeśli chodzi o skutki wprowadzenia tej ustawy, podobnie jak przy zmianie systemu administracji samorządowej. I to tyle.

W imieniu komisji proszę o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.

Zapytanie Senator Wiesław Pietrzak:

Ja mam do pana senatora pytanie następujące: dlaczego w takim pośpiechu wprowadzono tę ustawę na obecne posiedzenie? Nie miałem możliwości zapytać o to przy głosowaniu nad jej umieszczeniem w porządku obrad, proszę więc teraz o uzasadnienie.

Odpowiedź Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Senatorze, z dyskusji na posiedzeniu komisji wynikło, że jest to ustawa, nad którą prace trwają już tak długo, że gdyby przyszło wnieść do niej jakieś poprawki, to należałoby ją jak najszybciej wprowadzić jeszcze do porządku obecnego posiedzenia, bo jest naprawdę ważna. Świadczy o tym właśnie to, że prace nad nią trwają już o ponad roku. Jest też obawa, że ta ustawa mogłaby nie wejść w życie przez zablokowanie procesu legislacyjnego, bo, jak wiemy, Sejm nie musi rozpatrzyć naszych poprawek. W związku z tym komisja uznała, że należy, oczywiście za zgodą Senatu, wprowadzić tę ustawę w trybie pilnym. I tak się stało.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Komisja na posiedzeniu 2 sierpnia, po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w toku debaty nad ustawą o gotowości cywilnej i zarządzaniu kryzysowym, przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko: Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w punkcie oznaczonym rzymską dwójką, to jest wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Wniosek oznaczony rzymską jedynką został w głosowaniu odrzucony. Dziękuję.