Punkt 2. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Miałem nie zabierać głosu, ale sprowokował mnie do tego pan senator, mój przedmówca.

Powiem tak. Rolnicy są bardzo zadowoleni z tego, że rząd to uwzględnił i że chce niejako wyrównać świadczenia emerytalne, które są na minimalnym poziomie, bo przedtem nie było tej równości. Tu ukłon, podziękowania dla rządu, dla parlamentu, Sejmu, który to uchwala. Myślę, że i my to uchwalimy. Jest to krok w dobrym kierunku, o czym wspominał pan minister.

Ale jeśli chodzi o pytanie, które zadał pan senator, to powiem tak. To są 2 odrębne fundusze i obowiązują odrębne zasady. Wiemy o tym doskonale, bo wielokrotnie w tej Izbie zwracaliśmy na to uwagę. Wielokrotnie państwo proponowaliście, żeby jak najszybciej doprowadzić do likwidacji KRUS i wprowadzić jednolity system dla rolników. Tylko chcę zwrócić uwagę, że ten system funkcjonuje w wielu krajach, we Francji, zresztą nasza ustawa o KRUS jest wzorowana na systemie francuskim. Nasz system nie do końca jest taki, jak francuski, ale on jest tym systemem… To jest wielkie osiągnięcie rolników, którzy wywalczyli sobie system oddzielnego funkcjonowania. Z jednej strony część rolników narzeka, że emerytury są niskie, i ma ku temu powody, z drugiej strony patrzymy na to, że są tu duże dotacje z budżetu państwa, patrzymy też na tę drugą część składkową, fundusz macierzyńsko-chorobowy, który jest oddzielnie zbierany przez samych rolników. Wielokrotnie, nawet na tej sali, padały takie słowa, że to rolnicy sami zapewniają sobie bardzo niskie świadczenia, to, ile płacą za jeden dzień chorobowego… Więc to jest jakby wola samych rolników, którzy wolą mniej płacić i mniej odbierać. To jest układ, można powiedzieć, w kierunku działania tzw. rady rolników, która ustala sobie wysokość składek i chce np. mniej płacić i mniej odbierać za chorobowe.

Pamiętacie państwo, że w tym systemie w poprzedniej kadencji była wypłata świadczenia macierzyńskiego. Ono było w określonej kwocie, niespełna 4 tysięcy zł, jeśli dobrze pamiętam, a państwo wprowadziliście 1 tysiąc zł dla każdej kobiety przez rok. To jest więcej, niż było, to się zgadza, tyle że to zostało zabrane rolnikom z funduszu składkowego, z tych środków, które tam składają. Z tego funduszu około 40% zostało zabrane na rzecz tego świadczenia, a 60% dołożone z budżetu. W przypadku świadczeń tego typu dotyczących innych osób – mówię o studentach, bezrobotnych itd., które je poprzednio uzyskiwały – te osoby nadal mogą je uzyskiwać, a tutaj niestety zostało to tak zrobione, że 60% czy do 60%, jeśli dobrze pamiętam z zapisów, dofinansuje jednak budżet państwa. Jest to wyjście naprzeciw, kobieta rolnik, która urodzi dziecko, ma takie samo prawo, jakie mają kobiety wykonujące inne zawody, czy to studentki, czy bezrobotne. One mają te same prawa. W tym przypadku też się cieszę, że nastąpiło wyrównanie.

Jeśli zaś chodzi o to, o czym pan senator wspominał w swoim wystąpieniu, to, że świadczenia są nierówne, to muszę powiedzieć, że nierówne są również składki. Gdy są składki pracownicze, to liczy się od wysokości naskładanego funduszu, a u rolników takiej proporcji nie ma. Pamiętacie państwo, że w poprzedniej kadencji, jeśli dobrze pamiętam, podwyższaliśmy składki dla rolników. Teraz jest wyższa składka, jest ona uzależniona od powierzchni, od hektarów i ona stopniowo rośnie, została podniesiona 500-krotnie. Więc tu też widzimy, że rolnik, który ma mniej hektarów, płaci określoną stawkę, a ten, który ma maksymalnie 500 ha, płaci, powiedzmy, 500-krotność, czyli płaci 5 razy tyle, ile ten, który jest mały rolnikiem, a świadczenie ma dokładnie takie samo. W związku z tym, jeśli chcemy porównywać te systemy… Tego się nie da porównać, bo my i tak płacimy, rolnicy, którzy są dzisiaj dużymi rolnikami, płacą znacznie więcej, a świadczenie mają takie same. Więc pytanie, czy będziemy ten model zmieniać, czy będziemy doprowadzać… Rolnicy uważają, że system KRUS na dziś jest dla nich rozwiązaniem i nie chcą go nadmiernie modyfikować, ale jeśli będzie potrzeba… Zastanówmy się, wypracujmy takie rozwiązania, żeby utrzymać ten system i żeby dawał on też możliwość wypłaty wyższego świadczenia rolnikom, którzy płacą wyższe składki. Tak że dziękuję jeszcze raz rządowi za podjęcie działań zmierzających do wyrównania poziomu tej naszej minimalnej emerytury w stosunku do tej, która jest w ogólnym systemie. Dziękuję.

Punkt 3. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Mam zaszczyt przedłożyć w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprawozdanie o uchwalonej przez Sejm 2 grudnia 2016 r. ustawie o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

W trakcie naszego posiedzenia nie zgłoszono żadnych poprawek. Dyskusja oczywiście się odbyła. Komisja wnosi o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Szanowni Państwo, ta ustawa utrzymuje w mocy poprzednie rozwiązania, które były wprowadzane co roku. Wnioskodawcy uznali, że te zasady, które obowiązywały, co roku przedłużane, powinny już funkcjonować na stałe.

System ten został, jak państwo pamiętacie, zakwestionowany przez Trybunał, i w związku z tym wprowadzono rozwiązania, żeby były jednak częściowe opłaty. Część rolników, w gospodarstwach do 6 ha, jest zwolniona ze składki, powyżej 6 ha są opłaty 1 zł od hektara, co świadczy o tym, że w tym systemie, podobnie jak w poprzednim, obciąża się od hektara, ale nie ma większej waloryzacji żadnego świadczenia… Tak samo i tutaj, też jest to wpłata bez żadnych większych uzyskiwanych… Zresztą wszyscy mamy podobnie, bo przecież płacąc składki, nie mamy większych świadczeń.

W związku z tym… Ale rolnicy, ci więksi, często są niezadowoleni ze względu na to, że w systemie pracowniczym, mogę powiedzieć, składka jest zwolniona… To znaczy mamy możliwość odpisu chyba na poziomie 7,75%, a 1,25%… W systemie rolników jest tak, że rolnicy płacą pełną złotówkę, czyli jeżeli przykładowo wychodzi 50 ha na dwoje, a małżonek drugie… Razem płacą 1 tysiąc zł. Skutek jest taki, że ta składka wielokrotnie przewyższa… W przypadku gdyby płacili 1,25%, a mieli możliwość odpisu, to… Niestety w tym systemie takiej możliwości nie ma, stąd rolnicy, szczególnie ci więksi, zgłaszają taki problem, że są nadmiernie obciążani – uważają, że jest to dla nich niesprawiedliwy system. No, ale decyzja była taka jak w poprzednich latach, czyli żeby przyjąć ten system na trwałe, w związku z tym nie wnosiliśmy żadnych poprawek. Tu też proszę o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zapytania i odpowiedzi

Senator Jan Rulewski:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Zwracam się do pana senatora sprawozdawcy Chróścikowskiego. Pytanie moje dotyczy istoty tejże ustawy, na mocy której system dzisiaj uznany za dyskusyjny, system krytykowany i uznany za stwarzający korzystne uprawnienia dla… On zostaje utrwalony, powiedzmy, do odwołania, czyli na czas nieograniczony. Pytanie moje jest tego rodzaju: czy państwo dyskutowali nad innym funkcjonowaniem terminowym, żeby stworzyć przesłanki do reformy tego systemu? Jakie padały propozycje? Co mówił w tej sprawie rząd i eksperci? Dziękuję.

Odpowiedź Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Pani Marszałek.

Panie Senatorze, akurat nie było dyskusji na ten temat ani na posiedzeniu mojej komisji, ani, jak sądzę, na posiedzeniu Komisji Zdrowia, ale ja zwracałem w swoim wystąpieniu uwagę na to, że ten system powinien zostać przeanalizowany i że powinno się sprawdzić, jak najlepiej powinno to być zrobione, żeby on był bardziej sprawiedliwy. Niestety rząd uznał, że na tę chwilę wprowadza rozwiązanie, które wypracowały PSL i Platforma Obywatelska; PO przez kolejne lata, od bodajże 2012 r., co roku przedłużała… Rząd uznał, że skoro poprzednicy nie byli w stanie zmienić tego systemu na lepszy i, jak oczekuje pan senator, bardziej sprawiedliwy… Przyjęto zasadę, że dalej będzie to funkcjonować w ten sam sposób. Nie ukrywam, że prace pewnie będą trwały. Ja sam mogę zadeklarować, że będziemy chcieli ten system poprawić, bo uważam, jak wspomniałem w moim wystąpieniu, że system, zgodnie z którym obciąża się tych większych rolników, jest nie do końca sprawiedliwy. Dziękuję. Senator Jan Rulewski

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Kolega senator Rulewski niejako zachęcił mnie do wystąpienia. Już miałem nie występować, ale skoro zgłosił poprawkę, to nasze komisje się zbiorą, pochylimy się nad tą poprawką, podejmiemy decyzję i w głosowaniu okaże się, jaka będzie decyzja Wysokiej Izby.

Ale powiem tak: rozumiem, Panie Senatorze, że wspólnie walczyliśmy o rolników i wspólnie walczymy dalej. Pan też jest weteranem i dzisiaj należą się panu słowa uznania, szczególnie 13 grudnia, bo niewiele jest takich osób, które przecierpiały stan wojenny. Muszę też powiedzieć, że cierpiało i wielu rolników. U mnie, w zamojskim, internowanych było 35 rolników, bo w tym dniu, 13 grudnia, byliśmy – nie ja osobiście, ale moi koledzy – zdejmowani z tegoż budynku, gdzie trwał strajk. Również w Siedlcach trzynastego trwał strajk. Tak jak pan, tak wielu innych było internowanych. Przeżyliśmy tragedię. Ale zawsze pan się odnosił bardzo życzliwie do nas, do rolników. Cenię sobie to, bo widać pana troskę. Tylko że niekiedy się różnimy, bo pan bardziej chce wszystkich zrównać i mówi tutaj takie słowa, że czasami się z nimi nie zgadzam, a pan się nie zgadza z moimi. Ale to jest nasza jakby normalność, że mamy prawo mieć różne spojrzenia na systemowe rozwiązania prawne.

I chcę powiedzieć jedno: rzeczywiście słyszałem zapowiedzi rządu, że rząd przymierza się do zmiany systemu ubezpieczeń zdrowotnych, że chce wprowadzić inny system podatkowy i będą funkcjonować inne systemy. To świadczy o tym, że rząd ma jakieś plany i będzie porządkował sytuację. Mam nadzieję, że skoro rząd, jak słyszę w różnych wypowiedziach i debatach, chce doprowadzić do tego, żeby wszyscy ubezpieczeni mogli, jak pan minister zdrowia tutaj mówił, korzystać z tego prawa, to świadczy to o tym, że rozwiązanie, które będzie proponowane, będzie tak samo dla bezrobotnego, tak samo dla bezdomnego, tak samo pewnie dla rolnika i dla innych.

Kwestia obciążeń to jest drugi temat, który pewnie będzie brany pod uwagę. Mam nadzieję, że to w tym całościowym systemie zdrowotnym zostanie uwzględnione. A jak będzie w szczegółach, pewnie zobaczymy.

Ja powiem jedno, Panie Senatorze. Ja podpisałem się pod wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego skarżącym tę ustawę, którą uchwaliliście państwo jako PSL i Platforma. Mijają 3 lata, a ja nie mam odpowiedzi z Trybunału Konstytucyjnego na temat tego, co w tej sprawie zrobiono. Po pierwsze, zaskarżył to rzecznik, po drugie, zaskarżyliśmy to my jako związek „Solidarność”, bo nie zgadzaliśmy się z tym systemem. A wyście państwo to przez te lata utrzymywali i uważali, że nie ma… Ja się dziwię, że ten Trybunał Konstytucyjny potrafi nieraz wyprzedzać i swoje posiedzenia… Jeszcze zanim Sejm i Senat uchwalą, to on już ustala posiedzenia i za chwilę podejmuje decyzję. A ja nie mogę się doczekać prawidłowej odpowiedzi na tę skargę, którą złożyłem. Raz mi odrzucili. Uzupełniłem – bo już chcieli odrzucić moją skargę – wszystkie dane, jeszcze raz potwierdzając, czy ja mam prawo do składania, czy nie mam prawa… Widać, że ten Trybunał pracuje, jak pracuje. Do tej pory mam negatywne opinie. W sprawie mojego wniosku, który złożyłem w imieniu rolniczej „Solidarności”, nie ma rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego.

I ja powiem jedno: żaden rolnik nie będzie narzekał, jak będzie złotówka od hektara. Nie będzie narzekał – powiem wprost. Ale to wy, Panowie, chcieliście ustalić zasadę. PSL się chwalił, że ustali złotówkę i że do 6 zł nie będzie pobierane. I zwolniliście w tym systemie wszystkich rolników, co mają do 6 ha. To wyście to zrobili. Trzeba sobie powiedzieć prawdę: żaden rolnik by nie płakał, jeśli miałby zapłacić złotówkę czy 2 zł. Byłoby to rozwiązanie słuszne. I dlatego zaskarżyłem to jako jeden z przedstawicieli rolników. Ale odpowiedzi nie ma, w związku z tym ustawa jest konstytucyjna. Skoro nie ma odpowiedzi, jest konstytucyjna. Dlatego rząd przyjmuje, że jest konstytucyjna. Wyście zatwierdzili i tak jest. W związku z tym teraz tylko oczekuję, jako przedstawiciel rolniczej „Solidarności”, że skoro będziecie ustalać system ubezpieczeń zdrowotnych, to ustalicie go sprawiedliwie. Bo naprawdę nikt nie żałuje tej złotówki, jeśli miałaby być płacona. Ale ten, co ma 500 ha, płaci 500 zł. I on nie ma odpisu 7,75, tak jak pracownik, tylko ma całą złotówkę, czyli to jest całe 500, a nie 1,25. I to jest niesprawiedliwe. Dziękuję.

Punkt 7. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin (cd.)

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Mam zaszczyt złożyć w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprawozdanie dotyczące ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin, którą Sejm uchwalił w dniu 2 grudnia. Komisja rozpatrywała ją na 2 posiedzeniach: 6 i 13 grudnia. Przedłożyliśmy sprawozdanie, w którym wymieniliśmy aż 8 poprawek. Te 8 poprawek to są głównie poprawki legislacyjne, które zostały przez komisję poparte. Wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę 8 poprawek, które przyjęliśmy na posiedzeniu komisji.

Ta ustawa jest ustawą, która dostosowuje nasze prawo do dyrektyw Unii Europejskiej, a jest potrzeba, aby te zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Dziękuję.

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ja chciałbym zgłosić w tej dyskusji projekt poprawki do ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin. W art. 1 lit. a, w pkcie 46 dodaje się lit. d w brzmieniu: „ust. 9 otrzymuje brzmienie: «9. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić zakaz stosowania materiału siewnego określonych odmian oraz obrotu nim, kierując się ich nieprzydatnością do uprawy w warunkach klimatyczno-glebowych Rzeczypospolitej Polskiej lub koniecznością uniknięcia zagrożeń zdrowia ludzi, zwierząt, roślin oraz dla środowiska»”. I w lit. b, w pkcie 49 w lit. d: w poleceniu nowelizacyjnym wyrazy „pkt 33–36” zastępuje się wyrazami „pkt 33–37”; w pkcie 36 dodaje się przecinek; dodaje się pkt 37 w brzmieniu „prowadzi obrót materiałem siewnym wbrew zakazowi wprowadzonemu w przepisach wydanych na podstawie art. 104 ust. 9”. Taką poprawkę zgłasza senator Chróścikowski, jak również pan senator Błaszczyk. Proszę Wysoką Izbę o jej poparcie. Dziękuję.

Punkt 7. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin (cd.)

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku, Wysoka Izbo, mam zaszczyt złożyć sprawozdanie w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja przyjęła 3 poprawki, poprawki nr 7… przepraszam, poprawki nr 8, 9 i 10. Proszę Wysoką Izbę o poparcie poprawek.

Punkt 34. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach

Zapytania i odpowiedzi

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, chciałbym podziękować za pozytywną opinię. Kiedyś pracowałem w gminie i wydawałem takie decyzje, więc wiem, ile to kłopotu, roboty i że jest to rzeczywiście problem. Rolnicy wielokrotnie zwracali się o pomoc, żeby mogli swoje, nazwijmy je, obszary rolne, takie zadrzewione przez 15–20-letnie… pozostawione przez ostatnie lata, wycinać. I cały czas był z tym problem. Rozumiem, że w tej chwili będą mogli to czynić. Tak?

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Andrzej Szweda-Lewandowski:

Jeżeli chodzi o pytanie pana senatora Chróścikowskiego, to ono łączy się z pytaniem pana senatora. W chwili obecnej ustawa, projekt ustawy przewiduje, że nie wymaga się złożenia wniosku i wydania decyzji na usunięcie drzew, które rosną na nieruchomości stanowiącej własność osób fizycznych i nie są usuwane na cele związane z prowadzaniem działalności gospodarczej. Więc każda osoba fizyczna, która ma działkę, która chce usunąć drzewo na inny cel niż prowadzenie działalności gospodarczej, może to zrobić bez występowania z wnioskiem. Wówczas po prostu nie jest wymagane wydanie decyzji na usunięcie drzew bądź krzewów. Jeżeli chodzi o rolników, to kolejny punkt mówi, że też nie jest wymagana decyzja na usunięcie drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomości stanowiącej własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane… przepraszam, drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego. Jeżeli rolnik zakupi, załóżmy, ugór od drugiego rolnika, na którym rosną 15–20-letnie brzozy, to bez występowania z wnioskiem może te drzewa usunąć i nie grozi mu za to żadna kara. My w ministerstwie mieliśmy kilka skarg od rolników, które dotyczyły tego problemu. Np. rolnik kupił 2–3 ha ugorowanego gruntu, na którym były samosiejki. Jak zgłosił się do urzędu z prośbą o wydanie decyzji na usunięcie drzew, to urząd naliczył mu taką opłatę, że rolnik nie był w stanie jej uiścić.

Jeżeli chodzi o drzewa przydrożne, to gmina również będzie mogła w swojej uchwale odstąpić od wydawania decyzji na usunięcie drzew wzdłuż dróg.

Jeżeli chodzi o formę ochrony przyrody, również po odpowiedniej analizie gmina będzie mogła zrezygnować z konieczności wydawania decyzji na usunięcie drzew, które rosną na obszarze parków krajobrazowych bądź na obszarach Natura 2000, bądź na obszarach chronionego krajobrazu. Dziękuję.