Punkt 1. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku oraz niektórych innych ustaw

Zapytania i odpowiedzi

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Ministrze, właściwie wszyscy mówią o tym, że energia ze źródeł odnawialnych, szczególnie z tych, o których tu mówimy, jak farmy wiatrowe, fotowoltaika i inne, które się proponuje… Czy ta energia jest droższa, czy jej cena jest taka sama? Pytam, bo z moich informacji wynika, że ona jest droższa od tej pochodzącej z kopalń węglowych. W związku z tym namawianie w reklamach w tej chwili do tego, żeby zawierać umowy na 9 lat, w stałej cenie energii… Czy to jest próba reklamy, czy to rzeczywiście ma się sprawdzić? No, z tego, co mi kiedyś mówiono, wynika, że to jest droższa energia od węglowej. Jak to wygląda?

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

Nie, Panie Senatorze, energia, szczególnie jeśli chodzi o tzw. wskaźnik LCOE… Jeśli chodzi o ten wskaźnik, to energia wiatrowa produkowana na lądzie jest energią zdecydowanie najtańszą. I co do tego nie ma sporu. Tu nie chodzi o to, by ktoś coś przeczytał… To są twarde dane Międzynarodowej Agencji Energetycznej, to są twarde dane Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej. Ja też mogę panu senatorowi na piśmie takie dane przedstawić. Dzisiaj niestety koszty i produkcji energii, i jej przesyłu w przypadku gospodarki opartej na węglu sprawiają, że ceny energii elektrycznej są najwyższe. Oparcie gospodarek światowych, nie tylko europejskich, na odnawialnych źródłach energii i źródłach stabilnych, jakim jest chociażby atom, gwarantuje niższe ceny energii. Z tą sytuacją mamy do czynienia na całym świecie. Polska nie jest tu żadnym wyjątkiem. U nas energia z wiatru jest tania, tak jak tania jest w Danii, tak jak tania jest w Niemczech i tak jak tania jest w innych państwach Europy. Sami samorządowcy zwracają na to uwagę. Dzisiaj widzimy wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym, co ma bezpośredni wpływ na niższe ceny. Oczywiście, korzystając z danych z Międzynarodowej Agencji Energetycznej, jestem w stanie przedstawić panu senatorowi konkretne liczby.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Moja wątpliwość dotyczyła tego, czy ta propozycja reklamowa, to, co leci w telewizji, że warto zawierać na 9 lat…

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

Nie wiem. Mało mam czasu na to, by oglądać telewizję, wolę raczej czytać ustawy. Na pewno odpowiednie kampanie edukacyjne będą przez nas przeprowadzane, chociażby w zakresie wykorzystywania taryf dynamicznych, w zakresie tego, aby poprawiać wskaźnik autokonsumpcji czy gwarantować magazyny energii. Jeśli chodzi o decyzje indywidualnego odbiorcy w zakresie jego umowy z przedsiębiorstwem energetycznym, to trudno mi się wypowiadać, ponieważ nie nadzoruję przedsiębiorstw energetycznych i spółek Skarbu Państwa. Nie wiem, o jakich reklamach pan senator mówi. Możemy oczywiście porozmawiać o tym po rozpatrzeniu punktu.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Ja mam dodatkowe pytanie. Czy rząd nie powinien tego sprawdzić i dać nam informacji? Ja to oglądam w telewizjach, takie programy lecą.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka: Oczywiście. Jakiekolwiek praktyki…)

Chodzi o to, żeby konsumenci tym zainteresowani…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka: Absolutnie. Pełna zgoda.)

…nie zostali oszukani.

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

Tak, tak.

Bardzo dziękuję. Przez lata były niestety stosowane takie praktyki, skrajnie niekorzystne…

Panie Senatorze, nie ma tu sporu między nami. Ja odnoszę to do sytuacji, w której w poprzednich latach – nie jest to zarzut do kogokolwiek – część spółek energetycznych forsowała, promowała takie zapisy w umowach z samorządami, które były korzystne dla spółek, a niekorzystne dla samorządów. Dlatego my wysyłamy do tych przedsiębiorstw albo do resortu aktywów państwowych pisma, o których mówiłem. Chodzi o to, żeby je renegocjować. I będziemy prowadzić w tym zakresie kampanie edukacyjne, aby do takich sytuacji nie dochodziło. Odbieram ten sygnał, istotny sygnał bardzo poważnie i za niego dziękuję. Na pewno się temu przyjrzymy. Dzisiaj widzimy podobne praktyki, związane z nieszczelnością niektórych priorytetowych programów narodowego funduszu ochrony środowiska, gdzie również dochodziło do błędów, do patologii. Były one zgłaszane, ale niestety do grudnia 2023 r. nie podejmowano w tym zakresie działań.

Punkt 4. porządku obrad: ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025

Zapytania i odpowiedzi

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Senatorze Sprawozdawco, Panie Przewodniczący, niejako zasugerował pan, żebym nie zadawał pytań, ale tym samym zachęcił mnie pan do zadania pytania. Wspomniał pan o tzw. filarze rolnym, czyli I i II filarze, o tym, że będzie płynność, możliwość zmienienia itd. Wiemy, że z II filara przeniesiono prawie 30% kwoty. Czy to ma funkcjonować na tej zasadzie, że teraz z I filara przeniesiemy środki do II filara, czy też będzie jeszcze możliwość zwiększania… No chyba nie będzie to inaczej możliwe.

Odpowiedź Senator Kazimierz Kleina:

Ten zapis umożliwia tylko alokację środków, jednak nie nastąpi zmniejszenie tych środków. One będą ewentualnie przesuwane między I a II filarem. Ale o szczegółach, jak myślę, bardziej precyzyjnie wypowie się pani minister, bo to jest już taka bardzo… Mówię, jak generalnie, co do zasady ma to funkcjonować, że ten zapis umożliwia takie alokacje.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Przewodniczący, mam pytanie. Czy na posiedzeniu komisji była dyskusja w sprawie filara rolniczego? Wiem, że rolnicy mieli pretensje, dlatego że przesunięcie z II filara do I filara prawie 30% środków… To jest maksymalne, co było dozwolone. Czy były jakieś dyskusje na ten temat, że rolnicy domagali się przenosin z I do II filara? Czy ewentualnie… Może pan wie, a jak nie, to powie pani minister. Czy rzeczywiście są rezerwy w związku z niewydawaniem z I filara środków finansowych? Pytam, bo rolnicy byli bardzo niezadowoleni, że ze względów na różne ekoschematy obniżano im płatności. Dostawali mniej, bo działały algorytmy, które pomniejszają płatności. Dziękuję.

Odpowiedź Senator Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Panie Senatorze!

Ten zapis nie mówi o obniżaniu. Nie mamy zamiaru obniżania jakichkolwiek środków. A możliwość przenoszenia, ewentualne rozpisanie tego na bardziej szczegółowe… Myślę, że pani minister się na ten temat wypowie. Myśmy to przyjęli do wiadomości. Nie wywoływało to żadnych kontrowersji, nie wskazywano ich także w pismach, które docierały do naszej komisji. Myśmy zapis, który tutaj jest, zaakceptowali bez uwag, ale o nim rozmawialiśmy.

Zapytanie Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Pani Minister, dziękuję za tę wypowiedź, bo wypowiedź pana przewodniczącego mnie trochę zaniepokoiła. Doskonale wiem, że środki rolne mogą być przenoszone zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, bez tego nie ma… Mieliśmy takie przykłady, że ze względu na różne klęski, wynikające z pandemii czy z wojny na Ukrainie, część środków była przenoszona w ramach różnych rekompensat. To było robione i myślę, że tylko o taki mechanizm może tutaj chodzić, jeżeli mówimy… Bo krajowy plan strategiczny ściśle to określa. Tak więc dziękuję, że tak pani odpowiedziała.

I pytanie. Fundusze zostały, chyba w ustawie lipcowej, włączone w sferę budżetu, gdzie wcześniej nie były, np. rolniczy fundusz składkowy. Wywołało to bardzo duży niepokój w ich zarządach o to, jak oni teraz będą funkcjonować. Rolnicy sami składali się na ten fundusz i ten fundusz był zarządzany przez rolników, a teraz jest włączony do budżetu. On będzie przy ustawie budżetowej realizowany, tylko jest pytanie, czy w ustawie okołobudżetowej są jakieś zmiany co do tych funduszy.

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

Panie Senatorze, nie ma w tym zakresie żadnych zmian, ta ustawa okołobudżetowa nie reguluje żadnych rozwiązań w tym zakresie.