Zakończyło się 32. posiedzenie Senatu

senat.gov.pl 2013-04-25

24–25 kwietnia 2013 r. odbyło się 32. posiedzenie Senatu.

Obrady rozpoczęło uroczyste ślubowanie nowego senatora Bolesława Piechy (PiS). Podczas tego posiedzenia Izba rozpatrzyła 4 ustawy, do 3 wprowadziła poprawki. Wyraziła ponadto opinię o niezgodności z zasadą pomocniczości projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady. Senatorowie zapoznali się też z informacją rządu na temat rządowego programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą oraz wykorzystania środków wydatkowanych z budżetu państwa na współpracę z Polonią i Polakami za granicą w 2012 r. Izba dokonała również zmian w składzie komisji senackich.

Z 1 poprawką Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy o podatku rolnym, uchwaloną 5 kwietnia 2013 r. na podstawie projektu poselskiego. Nowelizacja ma na celu zmianę metody obliczania podatku rolnego od 1 stycznia 2014 r. Obecnie za dany rok wynosi on: równowartość pieniężną 2,5 q żyta od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych, a równowartość pieniężną 5 q żyta – od 1 ha pozostałych gruntów. Wyliczeń dokonuje się na podstawie średniej ceny skupu żyta za pierwsze 3 kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Średnią cenę skupu żyta ustala się na podstawie komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w „Monitorze Polskim” w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału. Na podstawie nowelizacji 3 kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy, stanowiące okres obliczania średniej ceny skupu żyta, zostaną zastąpione 11 kwartałami roku poprzedzającego rok podatkowy. Wydłużenie tego okresu ma ustabilizować i urealnić cenę skupu żyta w dłuższej perspektywie czasowej i uniezależnić sposób obliczania od okresowych, lub nawet chwilowych wahań cen na rynku zbóż. Rozpatrujące nowelizację komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowały wprowadzenie do niej 1 poprawki, zgodnie z którą do obliczania podatku za rok 2013 stosowano by dotychczasowe przepisy. Izba jednomyślnie, 82 głosami, poparła tę poprawkę.

Senat poparł wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o wprowadzenie 3 poprawek o charakterze legislacyjno-redakcyjnym do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, uchwalonej 5 kwietnia 2013 r. z inicjatywy poselskiej. Za przyjęciem ustawy w takim kształcie opowiedziało się 82 senatorów. Nowelizacja dotyczy: kryteriów oceny kwalifikacji sędziów sądów powszechnych, sędziów sądów administracyjnych, a także sędziów sądów wojskowych w wypadku kandydowania przez nich na stanowiska sędziowskie w sądach powszechnych; zakresu spraw związanych z systemem oceny pracy i planowania rozwoju zawodowego sędziego, przekazanych do uregulowania w drodze rozporządzenia; kwalifikacji wymaganych od osób ubiegających się o stanowiska asystentów sędziów, a także obowiązku odbycia przez niektórych asystentów stażu asystenckiego; wymagań wobec osoby zajmującej stanowisko asystenta sędziego w kontekście ubiegania się o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego oraz możliwości przystępowania przez asystentów do egzaminu sędziowskiego bez konieczności odbycia aplikacji sędziowskiej. Spośród dotychczas stosowanych kryteriów oceny wyeliminowane zostaną te odwołujące się do sposobu formułowania wypowiedzi przy wydawaniu i uzasadnianiu orzeczeń i warunków pracy. Na mocy nowelizacji minister sprawiedliwości uszczegółowi kryteria i sposób oceny pracy sędziego oraz sposób opracowania indywidualnego planu rozwoju zawodowego. Minister określi „wzór arkusza oceny pracy sędziego, w tym podsumowania jej wyników” i „wzór arkusza indywidualnego planu rozwoju zawodowego”. Ustawa wprowadza ponadto rezygnację z ustawowego wymogu, aby wszyscy asystenci sędziów legitymowali się ukończoną aplikacją ogólną lub zdaniem jednego z prawniczych egzaminów zawodowych. Według inicjatorów projektu ustawy, zmiana wynikała z konieczności zwiększenia liczby osób spełniających ustawowe kryteria i – w konsekwencji – obsadzenia licznych wakatów na stanowiskach asystentów sędziów. Zgodnie z nowymi przepisami, stanowiska te będą mogli obejmować absolwenci wyższych studiów prawniczych, ale zostaną zobowiązani do odbycia specjalnego stażu w ciągu pierwszych 2 lat pracy. Prezesi sądów apelacyjnych mają organizować staże asystenckie, teoretycznie i praktycznie przygotowujące ich uczestników do wykonywania czynności asystenta sędziego. Szczegółowe warunki i tryb odbywania stażu asystenckiego, harmonogram zajęć, a także zakres programowy stażu zostaną określone w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. Ustawa rezygnuje zatem z wymogu odbycia aplikacji ogólnej prowadzonej przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury oraz złożenia egzaminu sędziowskiego, prokuratorskiego, notarialnego, adwokackiego lub radcowskiego. Osoby z tego typu kwalifikacjami nadal będą mogły się jednak ubiegać o stanowisko asystenta sędziego.

Izba, wprowadziła poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami, którą Sejm uchwalił 5 kwietnia 2013 r. na podstawie projektu poselskiego. Nowelizacja wprowadza możliwość zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii: A, A1, A2, AM, B i B1 w miastach, w których organem wykonawczym jest prezydent. Są one na tyle duże, że mają układy komunikacyjne (ronda, skrzyżowania z sygnalizacją świetlną, drogi krajowe, ulice z kilkoma pasami ruchu) wystarczające do organizowania egzaminów na niektóre kategorie prawa jazdy.Obecnie egzaminy takie można zdawać w mieście wojewódzkim lub – w zależności od potrzeb – w mieście na prawach powiatu albo w mieście, w którym do 31 grudnia 1998 r. funkcjonował wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wniosły o odrzucenie ustawy. Izba odrzuciła jednak ten wniosek głosami 76 senatorów, przy 4 – przeciw i 2 wstrzymujących się. Przyjęła natomiast poprawkę, zaproponowaną przez senatora Kazimierza Kleinę, zgodnie z którą egzamin na prawo jazdy kategorii: A, A1, A2, AM, B i B1 będzie można również zdawać w miastach wskazanych przez sejmik województwa na wniosek marszałka województwa (81 głosów za, 1 wstrzymujący się).

Izba przyjęła bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o organizacji rynku rybnego. Wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poparło 52 senatorów, 28 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu. Propozycje poprawek w trakcie dyskusji złożyli senatorowie Przemysław Błaszczyk i Jerzy Chróścikowski. Nowelizacja, którą Sejm uchwalił 5 kwietnia 2013 r. z przedłożenia rządu, dostosowuje prawo krajowe do zmian w przepisach UE dotyczących systemu kontroli zapewniającego przestrzeganie przepisów w zakresie rybołówstwa. Wprowadza szereg nowych rozwiązań, m.in. nakłada na rybaków łowiących z kutrów bezpokładowych obowiązek sprzedaży ryb w tzw. centrach pierwszej sprzedaży tylko wtedy, gdy wyładunki z jednego rejsu wyniosą powyżej 300 kg dorsza lub powyżej 5 sztuk łososia. Przedsiębiorca prowadzący skup i wprowadzający do obrotu produkty rybne pochodzące z połowów morskich będzie teraz wystawiał „dokument sprzedaży”, a nie, jak dotychczas, „kartę sprzedaży”. Nowe przepisy z 400 do 200 tys. euro obniżają wysokość rocznego obrotu finansowego produktami pochodzącymi z połowów morskich, po przekroczeniu którego przedsiębiorca wpisany do rejestru skupujących jest zobowiązany do przesyłania elektronicznie dokumentu sprzedaży lub deklaracji przejęcia w ciągu 24 godzin. Zaproponowano też zmianę z 31 stycznia na 15 marca każdego roku terminu składania do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wniosku o przyznanie pomocy finansowej za przygotowanie programu operacyjnego. Zmiana ta umożliwi organizacjom producentów ubieganie się o wypłatę zaliczki na poczet należnej rekompensaty.

Senat jednomyślnie, 82 głosami, wyraził zgodę na ratyfikację Protokołu w sprawie obaw narodu irlandzkiego co do Traktatu z Lizbony, sporządzonego w Brukseli dnia 13 czerwca 2012 r. W czerwcu 2008 r. Irlandia przeprowadziła referendum w sprawie Traktatu z Lizbony, w którym Irlandczycy opowiedzieli się przeciwko jego ratyfikacji. W 2009 r. Rada Europejska uzgodniła zakres prawnie wiążących gwarancji dla rządu Irlandii w sprawach, które budzą obawy obywateli tego kraju. Protokół, przedłożony 20 lipca 2011 r. przez rząd irlandzki, doprecyzowuje treść i stosowanie Traktatu z Lizbony, bez wprowadzania zmian w tych zakresach. Potwierdza m.in. , że żaden z zapisów Traktatu z Lizbony nie ma wpływu na zachowanie tradycyjnej irlandzkiej polityki neutralności, na zakres ani stosowanie ochrony prawa do życia, ochrony rodziny i ochrony prawa do edukacji, zagwarantowanych w konstytucji Irlandii. Do 13 czerwca 2012 r. protokół podpisały wszystkie państwa UE. Ma wejść w życie 30 czerwca 2013 r., pod warunkiem że do tego czasu zostaną złożone dokumenty ratyfikacyjne ze wszystkich krajów Unii.Komisja Spraw Zagranicznych oraz Komisja Spraw Unii Europejskiej wniosły o przyjęcie ustawy ratyfikacyjnej bez poprawek.

Izba rozpatrzyła też projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich oraz zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną; COM(2013)133 i uznała, że jest niezgodny z zasadą pomocniczości. Za przyjęciem opinii głosowało 80 senatorów, 2 było przeciw. W ocenie Senatu, zarządzanie strefą przybrzeżną nie powinno być regulowane na poziomie Unii Europejskiej, ponieważ nie pozwala to na uwzględnienie specyficznych potrzeb państw związanych z różnymi obszarami morskimi. Poza tym do współpracy przy opracowywaniu tych planów i strategii konieczne jest włączenie państw trzecich. Dlatego też, w opinii Senatu, jedynie podjęcie prac na poziomie międzynarodowym pozwala na lepsze dostosowanie instrumentów do rzeczywistych potrzeb, a ponadto na objęcie współpracą państw trzecich, związanych z danym obszarem morskim. Izba wskazała też, że ustanowienie przez państwa członkowskie planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich i strategii zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną według ustalonych zasad i w określonym czasie nie musi się odbywać na poziomie UE, gdyż państwa członkowskie mogą przyjmować takie plany z własnej inicjatywy. Zdaniem Senatu, wspólne zasady przyjmowania planów zagospodarowania przestrzennego, strategii zarządzania oraz wspólne wymogi proceduralne mają charakter bardzo ogólny. Państwa członkowskie bez wprowadzenia projektowanej dyrektywy są już obecnie zobowiązane do ich poszanowania na podstawie innych aktów prawa Unii Europejskiej lub prawa międzynarodowego. W tym wypadku ujednolicenie polega głównie na określeniu terminu, w jakim państwa członkowskie będą zobowiązane do opracowania planów i strategii. Projekt opinii przygotowały komisje: Spraw Unii Europejskiej, Gospodarki Narodowej oraz Środowiska.

Informację na temat rządowego programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą oraz wykorzystania środków w 2012 r. przedstawił senatorom minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. Na wstępie zaznaczył: „Pamiętamy o doświadczeniach i o historycznych dokonaniach Senatu na polu tej współpracy przez dwie dekady. Wiemy, że ta diaspora to ponad 20 mln osób, szósta co do wielkości na świecie (…). Jest to grupa wielka i niejednorodna – różne losy, różny status społeczny, różne związki z Polską, różna znajomość języka, różne oczekiwania. Jednym słowem: wielkie wyzwanie i wielka szansa dla Polonii i Polaków za granicą i dla polskiej racji stanu”. Jak stwierdził minister, jego resort chce czerpać z doświadczenia Senatu w tym zakresie. „Mamy teraz środki, struktury i wypracowane plany, aby realizować ten obowiązek, który ustawodawca na nas nałożył”– mówił minister. Ocenił, że wprowadzenie nowego systemu współpracy z Polonią było słuszną decyzją. Zadeklarował, że nie ma planów, aby zakończyć wspieranie naszych rodaków, „wręcz przeciwnie, będziemy ich wspierać, a jednocześnie zachęcać do jeszcze większej aktywności na rzecz naszego kraju, tak aby na koniec polski podatnik uzyskał z tego korzyść”. Zgodnie z informacją, od ubiegłego roku podwoiła się liczba składanych wniosków w konkursie na współpracę z Polonią. Minister przypomniał, że w 2012 r. na konkurs dla organizacji pozarządowych wpłynęło 201 wniosków na kwotę 139,5 mln zł. Pozytywnie rozpatrzono 86 wniosków, w tym 69 projektów i 17 programów. Na konkurs w 2013 r. wpłynęło 418 wniosków na 224 mln zł, co ponadczterokrotnie przekracza limit środków, jakimi dysponuje MSZ. W ocenie ministra, świadczy to o pozytywnym odbiorze nowego systemu, ale spowoduje także wzrost liczby odrzucanych wniosków, a co za tym idzie – niezadowolonych wnioskodawców. Minister Radosław Sikorski zaapelował do nich o rzetelność. Jak poinformował, resort otrzymuje wnioski o dotacje „dla organizacji fikcyjnych lub nieistniejących czasopism”. Zapewnił, że słucha głosu rodaków za granicą, polskiej opinii publicznej, środowisk parlamentarnych, organizacji pozarządowych i mediów. Zapewnił również, że wsparcie mediów polonijnych to dla MSZ „współpraca priorytetowa”. W ubiegłym roku wydano na ten cel ponad 4,5 mln zł ze środków konkursowych. Minister stwierdził, że intencją resortu jest, żeby „każdy, kto wykorzystuje pieniądze polskiego podatnika, miał świadomość, że ponosi pełną odpowiedzialność za ich racjonalne i uczciwe wydatkowanie”. Zapowiedział ponadto, że w maju 2013 r. zostanie ogłoszony dodatkowy konkurs dla organizacji pozarządowych zajmujących się wsparciem dla Polonii, gdyż nie wszystkie środki z 2012 r. mogły być wydane „z różnych przyczyn losowych”. Przeznaczona na to pula to 8 mln zł. Poza procedurą konkursową w 2012 r. resort przeznaczył ponad 24 mln zł na pomoc dla Polonii. Środki te zostały rozdysponowane przez placówki zagraniczne na 2030 projektów, w tym 669 z dziedziny oświaty (11 mln zł), 1080 z dziedziny kultury i sztuki (prawie 10 mln zł), 183 projekty związane z wypoczynkiem letnim dzieci (około 2 mln zł), 58 projektów z dziedziny ochrony miejsc pamięci narodowej (1,5 mln zł). Dla opiniowania projektów z inicjatywy ministra Radosława Sikorskiego przy placówkach powoływane są rady polonijne (łącznie 22; 10 przy ambasadach i 12 przy konsulatach generalnych). Minister poinformował, że MSZ w ubiegłym roku zajmowało się m.in. ochroną praw osób polskiego pochodzenia za granicą i wspieraniem postulatów diaspory wobec krajów zamieszkania. Najintensywniejsze tego typu działania są prowadzone na Białorusi i Litwie oraz w państwach nowej emigracji zarobkowej. Za sukces resortu minister uznał zjazd zdelegalizowanego Związku Polaków na Białorusi w listopadzie 2012 r., za wyzwanie zaś – dialog z Litwą w sprawie polskiej mniejszości. Poinformował ponadto o finalizowaniu sprawy domu polskiego na Ukrainie, we Lwowie. Resort wspiera też najbardziej wartościowe inicjatywy młodego pokolenia Polonii amerykańskiej.