Zarząd Główny KSS w siedzibie Senatu RP

Gazeta Sołecka 2020-01-01

Członkowie Zarządu Głównego KSS - na zaproszenie marszałka Senatu prof. Tomasza Grodzkiego - gościli 10 grudnia w siedzibie wyższej izby parlamentu, gdzie rozmawiali o problemach wsi, funkcjonowaniu samorządu i sprawach swoich środowisk.

W spotkaniu, obok marszałka Senatu, uczestniczyli także: senator Jerzy Chróścikowski - przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, senator Zygmunt Frankiewicz - przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz zastępca przewodniczącego tej komisji senator Wadim Tyszkiewicz.

- Nasze spotkanie odpowiada idei Senatu otwartego - oznajmił marszałek Tomasz Grodzki witając przedstawicieli stowarzyszeń sołtysów z różnych regionów Polski. - Uznałem, że będzie dobrą decyzją, jeśli udostępnimy państwu miejsce na posiedzenie Zarządu KSS, a jednocześnie wysłuchamy, co chcecie państwo powiedzieć. Przedstawiciele polskiej ziemi są tu zawsze mile widziani - stwierdził marszałek Senatu.

Marszałek Tomasz Grodzki zachęcał obecnych do mówienia o doświadczeniach i potrzebach związanych z codzienną pracą sołtysów. Zapewnił, że Senat będzie nadal angażował się w promocję ich aktywności oraz obywatelskiego zaangażowania mieszkańców wsi, m.in. poprzez wspieranie konkursu „Sołtys Roku". Uroczystość wręczenia nagród laureatom tego organizowanego przez redakcję „Gazety Sołeckiej" i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów konkursu od kilkunastu lat odbywa się właśnie w Senacie.

Prof. Tomasz Grodzki wyraził przekonanie, że podobne kontakty nie będą wiązały się wyłącznie z momentami odświętnymi, ale że senatorowie będą w nich uczestniczyć również wtedy, gdy trzeba będzie rozmawiać o trudnych kwestiach - także finansowych czy stanowieniu prawa. - Chcę mieć poczucie, że wasz głos został wysłuchany i właściwie rozpatrzony - podkreślił marszałek Senatu.

Prezes KSS Ireneusz Niewiarowski podziękował marszałkowi Senatu za zaproszenie oraz okazję do rozmowy o sprawach wsi i pracy sołtysów. Przypomniał krótko historię odrodzonego samorządu oraz stowarzyszeń sołtysów, które inicjował jako senator l kadencji. Mówił o parlamentarzystach, którzy wspierali ich początkową działalność, m.in. marszałku Józefie Śliszu, Jerzym Stępniu. Podkreślił uczestnictwo Senatu w stanowieniu prawa wspierającego pracę liderów wsi i funkcjonowanie sołectw.

Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Zygmunt Frankiewicz charakteryzując zadania tej komisji przypomniał, że wszyscy jej członkowie mają doświadczenie samorządowe. Mówił też o aktualnych planach pracy komisji związanych z przygotowaniem wielu inicjatyw ustawodawczych dotyczących samorządów. Zadeklarował wolę bliższego poznania specyfiki pracy sołtysów oraz chęć pomocy środowiskom skupionym w KSS.

Senator Jerzy Chróścikowski przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - zwrócił uwagę, że wieś to nie tylko rolnictwo, ale również szeroki obszar spraw społecznych oraz problemów związanych z rozwojem obszarów wiejskich. Podkreślał, że należy zadbać, aby wieś rozwijała się równie szybko jak aglomeracje miejskie, zwracając uwagę na potrzebę zachowania jej najwartościowszych walorów.

Prezes KSS Ireneusz Niewiarowski przypomniał, że zapisy prawa służące społecznościom wiejskim są często efektem wielu lat konsekwentnego działania stowarzyszeń sołtysów oraz pomocy polityków, którzy rozumieją problemy wsi i zechcieli wesprzeć starania KSS. Jednym z najlepszych tego przykładów jest fundusz sołecki. Wskazał jednak na pilną potrzebę prawnego zagwarantowania gminom zwrotu części wydatków, realizowanych w ramach tych funduszy, dokonywanego z budżetu państwa. Zwroty powinny realnie odpowiadać wielkościom procentowym wskazanym w ustawie z dnia 21 lutego 2014 r. Podano w niej też maksymalne limity wydatków z budżetu państwa na poszczególne lata, aż do 2023 roku, które nie harmonizują dziś z poziomem wydatków gmin. KSS postuluje zatem nowelizację tej ustawy, a jej celem miałoby być podwyższenie zapisanych wcześniej kwot, tak aby odpowiadały limitom procentowym należnym gminom. W przekonaniu KSS pozostawienie dotychczasowych kwot bez takiej korekty może zniechęcać gminy do korzystania z tego ważnego mechanizmu rozwoju i aktywizacji mieszkańców, jakim jest fundusz sołecki.

Prezes KSS mówił także o działaniach stowarzyszenia, które służą promocji najlepszych przedsięwzięć oraz inicjatyw obywatelskich związanych z realizacją funduszu sołeckiego. W tym miejscu l. Niewiarowski zwrócił się z prośbą o objęcie przez Senat patronatem ogólnopolskiego konkursu „Fundusz sołecki - najlepsza inicjatywa", który sprawdził się jako forma upowszechniania najskuteczniejszych rozwiązań obywatelskich. Mówił także o potrzebie utworzenia funduszy graniowych wspierających działania sołeckie na wzór Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.

W dalszej części spotkania sygnalizowano liczne problemy i wyzwania rysujące się przed samorządami lokalnymi i społecznościami wiejskimi związane m.in.: z edukacją, gospodarką przestrzenną na obszarach wiejskich, ekologią, wykluczeniem komunikacyjnym mieszkańców wsi oraz innymi problemami społeczności lokalnych.

Najszerzej omawiano problemy dotyczące ochrony środowiska, w tym związane z rosnącymi kosztami zagospodarowania odpadów, ochroną powietrza, poprawą lesistości, przeciwdziałaniem suszy czy retencją wodną. Podkreślano ogromny wysiłek inwestycyjny gmin związany m.in. z ochroną wód powierzchniowych. Mówiono również o istotnych utrudnieniach i ograniczeniach rozwojowych dla samorządów funkcjonujących na terenach leśnych i obszarach Natura 2000. Gospodarka leśna czy ochronne znaczenie stref przyrodniczych są nie do przecenienia. Zatem konieczne są mechanizmy rekompensujące samorządom utrudnienia związane z tymi obszarami.

Z prac ZG KSS

Po oficjalnych wystąpieniach senatorów i dyskusji dotyczącej zgłoszonych tematów rozpoczęto się posiedzenie ZG KSS.

Zebrani zapoznali się m.in. ze sprawozdaniem dotyczącym działań podjętych przez KSS w okresie od maja do grudnia 2019 r., a także wysłuchali informacji członków ZG KSS i gości dotyczących działań podjętych bądź planowanych przez regionalne i lokalne stowarzyszenia. Omówiono także ważniejsze zamierzenia KSS planowane w pierwszym kwartale 2020 r.

W poszerzonym posiedzeniu KSS uczestniczyli: Ireneusz Niewiarowski, prezes KSS, Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów; wiceprezesi: Barbara Czachura - Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Wielkopolskiego, Feliks Januchta - Stowarzyszenie Sołtysów Ziemi Kieleckiej, Grzegorz Przybyło - Małopolskie Stowarzyszenie Sołtysów; skarbnik Sławomir Królak - Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów; sekretarz Grażyna Jałgos-Dębska - Stowarzyszenie Sołtysi Mazowsza, a także: Bogdan Czaplicki Stowarzyszenie Sołtysów Ziemi Wolińskiej, Małgorzata Dąbrowska - Stowarzyszenie Sołtysi Mazowsza, Robert Galęba - Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów, Edward Jednoszewski - Lubuskie Stowarzyszenie Sołtysów, Maria Konarzewska - Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Dolnośląskiego, Krystyna Rytlewska - Stowarzyszenie Sołtysów Ziemi Wolińskiej, Ryszard Surata - Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Mazowieckiego, Grażyna Wawszczak - Stowarzyszenie Sołtysów Ziemi Kieleckiej.

Prezes Ireneusz Niewiarowski otwierając poszerzone posiedzenie ZG KSS nawiązał do poprzedzającego je spotkania z gospodarzami Senatu i zapewnień jego reprezentantów o chęci współpracy z organizacjami sołtysów. Zaapelował do zebranych, aby mądrze te deklaracje wykorzystali.

Następnie omówiono sprawozdanie z prac KSS przedłożone za okres od maja 2019 r. do 10 grudnia 2019 r. Podkreślano, że był to czas bogaty w ważne wydarzenia i przedsięwzięcia. Przedstawiciele KSS uczestniczyli w regionalnych i ogólnopolskich konferencjach dotyczących problematyki samorządowej oraz obszarów wiejskich, organizowali konkursy promujące inicjatywy sołectw i fundusz sołecki, wspólnie z członkami zaprzyjaźnionych stowarzyszeń świętowali ich doniosłe jubileusze. Biuro KSS realizowało liczne codzienne działania służące członkom stowarzyszenia oraz na bieżąco informowało o ważnych dla nich wydarzeniach i przedsięwzięciach.

Szczególny charakter miało dwudniowe sprawozdawczo-wyborcze posiedzenie Rady Krajowej Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów zorganizowane w dniach 16-17 maja 2019 r. w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku. Gośćmi sołtysów byli: Lech Wałęsa prezydent RR Bogdan Borusewicz marszałek Senatu RP Mieczysław Struk marszałek województwa pomorskiego oraz Basil Kerski dyrektor ECS. Rada Krajowa wybrała nowe władze KSS. Przyjęto również dwa stanowiska w związku z 30. Rocznicą Odzyskania Wolności oraz w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie „ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw". Uchwalono również nowy statut KSS, który został zarejestrowany przez sąd.

Do rocznicy doniosłych wydarzeń 1989 r. nawiązano również 6 lipca w Licheniu, podczas ogólnopolskiej konferencji organizowanej przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów zatytułowanej „30 lat Wolności. Jak zmieniła się polska wieś?" W trakcie spotkania z udziałem przedstawicieli wszystkich zrzeszonych stowarzyszeń zainaugurowano obchody 25. rocznicy utworzenia KSS. Z tej okazji osobom zasłużonym wręczono podziękowania za wkład pracy na rzecz kształtowania dorobku stowarzyszenia. Odbył się również panel dyskusyjny z udziałem byłych ministrów rolnictwa: Romana Jagielińskiego, Jacka Janiszewskiego, Adama Tańskiego oraz prezesa KSS Ireneusza Niewiarowskiego. Natomiast 7 lipca również w Licheniu odbyta się konferencja „Wiejska Polska" oraz podsumowanie VII edycji konkursu pn.: „Fundusz sołecki - najlepsza inicjatywa" dla sołectw z woj. wielkopolskiego z udziałem Krzysztofa Grabowskiego, wicemarszałka województwa wielkopolskiego. Ważnym punktem dwudniowego spotkania była XXVII Krajowa Pielgrzymka Sołtysów i Środowisk Wiejskich do Sanktuarium Matki Boskiej Licheńskiej.

Dyskusję na temat działań regionalnych zainicjowała Grażyna Jałgos-Dębska, prezes Stowarzyszenia Sołtysi Mazowsza. Nawiązała do obchodzonego w ubiegłym roku i planowanego w marcu 2020 r. Dnia Sołtysa na Mazowszu (rozważane są dwa tematy przewodnie tego wydarzenia: „Kobiety na wsi" lub „Młodzież na wsi"). Podkreślała, że w trakcie szkoleń dla liderów wiejskich dostrzegalne jest znaczenie ciągłej edukacji, szczególnie w zakresie podnoszenia kompetencji i kwalifikacji sołtysów. Zachęciła również do składania wniosków o granty w ramach FIO.

Następnie głos zabrał Grzegorz Przybyło, prezes Małopolskiego Stowarzyszenia Sołtysów. Poinformował, że w maju odbyło się walne zebranie MSS, na którym ponownie wybrano dotychczasowe władze. Wspólnie z Wojewódzkim Urzędem Pracy MSS zrealizowało projekt „Kierowanie karierą", lansując hasło „KGW mecenasem kariery". Stowarzyszenie uczestniczyło w realizacji konkursu Piękna Wieś Małopolska. Zgodnie z tradycją stowarzyszenie nadało też tytuł Honorowego Prezesa MSS nowo wybranemu marszałkowi województwa małopolskiego - Witoldowi Kozłowskiemu, a tytuł Honorowego Sołtysa - Janowi Wojdatowi, soliście zespołu „Wawele". Prezes G. Przybyło poinformował również o udziale sołtysów w cyklicznych audycjach emitowanych przez Radio Kraków.

Głosy w dyskusji na tematy związane z aktualnymi problemami wsi oraz bieżącą działalnością macierzystych stowarzyszeń zabierali: Barbara Czachura - zastępca prezesa KSS reprezentująca Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Wielkopolskiego, Sławomir Królak - skarbnik KSS reprezentujący Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów, Ryszard Surała - prezes Stowarzyszenia Sołtysów Województwa Mazowieckiego oraz Bogdan Czaplicki - prezes Stowarzyszenia Sołtysów Ziemi Wolińskiej.

Podsumowując spotkanie prezes Niewiarowski zaapelował o aktywne włączenie się w realizację przyjętego planu pracy KSS na 2020 r., podkreślając szczególne znaczenie działań planowanych w l kwartale tego roku, takich jak: organizacja wyjazdów autokarowych na Centralne Targi Rolnicze w Nadarzynie oraz przygotowania do organizowanej w trakcie CTR konferencji „Wiejska Polska - polska wieś w Unii Europejskiej" (1 lutego 2020), posiedzenie Rady Krajowej KSS w Otrębusach (20 marca), Dzień Sołtysa na Mazowszu w połączeniu z finałem Ogólnopolskiego Konkursu „Fundusz sołecki - najlepsza inicjatywa" (Otrębusy - 21 marca), Europejskie Forum Rolnicze w Jasionce k. Rzeszowa (20-21 marca), wydanie specjalne „Gazety Sołeckiej" związane z Europejskim Forum Rolniczym - Jasionka 2020.

Kończąc posiedzenie ZG KSS prezes Ireneusz Niewiarowski podziękował wszystkim obecnym za całoroczną współpracę życząc sukcesów i spełnienia najśmielszych planów i zamierzeń w 2020 roku.

Ryszard Jatoszyński