Konferencja poświęcona roli samorządu terytorialnego, rolniczego i związków rolniczych w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich

rolnikpolski.pl 2015-05-29

27 maja 2015 r., w 25. rocznicę pierwszych wyborów do rad gmin, w ramach obchodów Roku Samorządu Terytorialnego, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zorganizowała w Senacie konferencję „Rola samorządu terytorialnego, rolniczego i związków rolniczych w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich – 25 lat doświadczeń”.

Otwierając spotkanie, przewodniczący komisji rolnictwa senator Jerzy Chróścikowski przypomniał, że Senat ma szczególny tytuł prawny, by mówić, że odrodzenie samorządu jest jego dziełem. Zdaniem senatora samorządność jest jednym z największych sukcesów polskich przemian. Uwolniła obywatelską energię Polaków i pozwoliła wspólnotom lokalnym współuczestniczyć i współdecydować w sprawach publicznych, zmieniła polskie wsie i miasteczka. Jak mówił, nie ma nowoczesnej demokracji bez sprawnego i silnego samorządu. Senator przypomniał także, że obecnie trwa dyskusja nad znaczeniem samorządu i potrzebą ewentualnych reform. Bez względu jednak na jej wynik, samorządy i związki zawodowe mają i będą miały kluczowe znaczenie dla stabilizacji i dalszego rozwoju kraju. To one decydują o tym, jak się żyje Polakom.

Według senatora Ireneusza Niewiarowskiego odrodzenie samorządu terytorialnego w Polsce należy uznać za zmianę rewolucyjną, o charakterze ustrojowym, która wykorzystała szansę na wolność, jaką przyniosły wybory 4 czerwca 1989 r. Jak przypomniał, przy Okrągłym Stole komuniści nie zgodzili się na odbudowę samorządu, bo zdawali sobie sprawę z jej konsekwencji. Także w obozie „Solidarności” po zapoznaniu się z katastrofalnym stanem państwa pojawiły się głosy o sensie reformy samorządowej. I wtedy właśnie Senat już na swoim 2. posiedzeniu podjął decyzję o przywróceniu samorządu terytorialnego. Senator Ireneusz Niewiarowski przypomniał jednocześnie, że „Solidarność” Rolników Indywidualnych oddała do samorządu kilkanaście tysięcy działaczy. Była to ogromna danina związku na rzecz Polski samorządnej. I warto dziś za to tym ludziom podziękować. Dzięki nim Polska zmieniła się w sposób trwały, nieodwracalny i demokratyczny.

Podczas konferencji kompetencje jednostek samorządu terytorialnego w zakresie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich omówił dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Paweł Ściański. Jak przypomniał, wskutek reformy samorządy przejęły kompetencje dotyczące rolnictwa i obszarów wiejskich, m.in. w kwestii ładu przestrzennego, gospodarki terenami i ochrony środowiska. To samorząd odpowiada za przekształcanie terenów rolnych na cele nierolnicze. Jak podkreślił, przed administracją samorządową stoi obecnie kolejne wyzwanie. Od jej sprawności zależy w dużym stopniu wykorzystanie środków Unii Europejskiej przyznanych Polsce na lata 2014–2020 i realizacja regionalnych programów operacyjnych, programu operacyjnego dla rozwoju Polski Wschodniej, programu operacyjnego „Wiedza, Edukacja, Rozwój” oraz działań samorządowych podjętych w ramach programu operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”. Administracja samorządowa uczestniczyć będzie także w realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Samorządom wojewódzkim powierzono realizację działań o charakterze regionalnym dotyczącym rozwoju infrastruktury technicznej, odnowy wsi oraz scaleń gruntów rolnych, a także wdrażanie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (RLKS) i programu Leader.

Wicedyrektor Bogusław Ściński pozytywnie ocenił efekty działań realizowanych przez samorząd terytorialny w ramach PROW 2007–2013

O roli samorządu terytorialnego w przygotowywaniu aktów prawnych Unii Europejskiej dotyczących rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich mówił Jerzy Zająkała, wójt Łubianki, wiceprzewodniczący grupy politycznej Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Europejskim Komitecie Regionów. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że opiniowanie legislacji Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej dotyczącej rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich odbywa się w większości w ramach konsultacji fakultatywnych i z inicjatywy własnej Komitetu Regionów. Dlatego należy zabiegać o zapewnienie obligatoryjności tych konsultacji. Pożądana wydaje się także bliższa współpraca sprawozdawców Komitetu Regionów i Parlamentu Europejskiego na wczesnym etapie prac. Obecnie trwają negocjacje w sprawie nowych warunków umowy dotyczącej współpracy między tymi dwoma ciałami przedstawicielskimi. Zdaniem Jerzego Zająkały pożądana jest także bliższa współpraca polskich członków Komitetu Rozwoju z parlamentem i rządem w sprawie ustalania priorytetów rozwojowych we wszystkich dziedzinach aktywności komitetu w celu zbieżnego i wspólnego zabiegania o sprawy ważne dla Polski i Polaków.

Szanse i zagrożenia finansowania rolnictwa i rozwoju wsi przez samorząd terytorialny przedstawił prof. Eugeniusz Ruśkowski, kierownik Katedry Finansów Publicznych i Prawa Finansowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku. Za podstawowe szanse w tej kwestii uznał on fundusz sołecki i przygotowanie wprowadzenia reformy podatków samorządowych polegającej m.in. na zastąpieniu podatku rolnego podatkiem dochodowym obejmującym przychody z działalności rolniczej i leśnej, a także podatkiem majątkowym obejmującym grunty leśne i rolne. Wśród zagrożeń prof. Eugeniusz Ruśkowski wskazał natomiast naruszanie zasady adekwatności w finansowaniu zadań samorządowych, negatywny wpływ wskaźnika zadłużenia na możliwości rozwojowe jednostek samorządu terytorialnego, w tym na pozyskiwanie środków unijnych, a także koncepcję wprowadzenia obowiązku opracowania budżetu zadaniowego w jednostkach samorządu terytorialnego.

O współpracy jednostek samorządu terytorialnego ze związkami i organizacjami rolniczymi i izbami rolniczymi mówił poseł Jan Krzysztof Ardanowski, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podkreślił m.in. potrzebę mocnego artykułowania swoich postulatów przez organy przedstawicielskie rolników. Przypomniał, że zarówno nasz kraj, jak i cały świat stoją przed coraz większymi konfliktami między funkcjami rolnymi i nierolnymi obszarów wiejskich. Jest to m.in. problem decyzji o wyłączaniu coraz większych powierzchni z produkcji rolnej.

Źródło: Senat.pl