DROGA DZIERŻAWA

Nasz Dziennik 2022-01-13

Wzrost cen zboża spowodował, że wielu rolników mających w dzierżawie ziemię od państwa nie stać na czynsz

Wysokość czynszu za dzierżawę liczona jest na podstawie ceny pszenicy, a ta bardzo w ostatnim czasie zdrożała. Według ostatnich danych GUS „średnia krajowa cena skupu" pszenicy w I półroczu 2021 r. wyniosła 930 zł za tonę, tymczasem w grudniu kwota ta sięgała ponad 1260 zł, a obecnie nawet 1400 zł za tonę.

- Problem jest jasny dla wszystkich, słyszałem od wielu rolników, że teraz się obawiają że skoro pszenica jest po 1,4 tys. zł za tonę, a była po 800, to różnica jest bardzo duża -mówi „Naszemu Dziennikowi senator Jerzy Chróścikowski, z rolniczej „Solidarności".

Poseł Robert Telus, przewodniczący sejmowej komisji rolnictwa, wskazuje w rozmowie z nami, że problem szczególnie dotyka dzierżawców z tzw. nowymi umowami z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa (KOWR) zawieranymi w ostatnich kilku latach. - Są tzw. stare i nowe umowy dzierżawy. Stare stanowią 80-90 proc. I zawierane były naprawdę na bardzo niskim poziomie - mówi poseł. - Nowe umowy- zawierane przez ostatnie 2-3 lata - tylko że jest ich niewiele, są dużo wyższe, i tu może być pewien problem -dodaje. Zwraca też uwagę, że jeżeli nastąpił duży skok cen pszenicy - to przekłada się to na znaczny wzrost opłat.

Problem dostrzega resort rolnictwa. Według ministerstwa obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają oddziałom Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, które są podmiotami wydzierżawiającymi, „reagowanie" na takie sytuacje. Ministerstwo zapewnia, że „do „zmiany" wysokości czynszu dzierżawnego nie jest konieczna w każdym przypadku zmiana samej umowy dzierżawy. Dzierżawca musi natomiast złożyć odpowiedni wniosek do właściwego oddziału terenowego KOWR, który po przeprowadzeniu postępowania wskaże zainteresowanemu podmiotowi, czy jest możliwe zastosowanie jednej z form wsparcia.

Ministerstwo rolnictwa podkreśla, że zgodnie z ustawą z 1991 r. KOWR „może odroczyć określony w umowie termin zapłaty należności, rozłożyć ją na raty albo umorzyć w części lub w całości, jeżeli przemawiają za tym ważne względy gospodarcze, społeczne lub losowe".

Inne szczegółowe przepisy mówią również, że KOWR może odroczyć termin zapłaty należności lub rozłożyć ją na raty w „przypadku gwałtownego załamania się rynku zbytu albo gwałtownego spadku cen produktów wytwarzanych w gospodarstwie'' lub „w przypadku wystąpienia innych nadzwyczajnych zjawisk gospodarczych" oraz losowych, jeżeli ich skutkiem jest „pogorszenie się sytuacji płatniczej w stopniu uniemożliwiającym terminową zapłatę należności KOWR, a których dłużnik nie mógł przewidzieć w ramach racjonalnie prowadzonej działalności gospodarczej".

Senator Jerzy Chróścikowski wskazuje, że np. w przypadku podatku rolnego, również uzależnionego od cen żyta, brana jest pod uwagę średnia z ostatnich trzech lat. - Przy podatku rolnym kwestia ta została uporządkowana, jest średnia z ostatnich trzech lat, o co walczyliśmy od dawna - akcentuje senator.

Ministerstwo zapewnia, że monitoruje sytuację w rolnictwie i jest gotowe reagować, np. zmianą przepisów. - Jednocześnie należy podkreślić, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa prowadzi stały monitoring funkcjonowania przepisów ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, przepisów wykonawczych do tej ustawy oraz regulacji wewnętrznych obowiązujących w KOWR, w ramach którego wszystkie zgłaszane przez zainteresowane podmioty, w tym w szczególności przez rolników oraz reprezentujące ich organizacje rolnicze, kwestie (a zatem również dotyczące m.in. wysokości czynszów dzierżawnych wynikających z umów dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa) są szczegółowo analizowane - informuje nas Dariusz Mamiński z wydziału prasowego ministerstwa rolnictwa. - Jeżeli zatem zaistnieje konieczność dokonania zmian przepisów prawnych regulujących ww. obszar, podjęte zostaną odpowiednie działania w tym zakresie - dodaje.

Kosztowne nawozy

Na pogorszenie sytuacji dzierżawców mają też wpływ wzrastające ceny nawozów. Dlatego Krajowa Rada Izb Rolniczych postuluje interwencję. „Zarząd KRIR w dniu 5 stycznia 2022 r. wystąpił do Wiceprezesa Rady Ministrów Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi H. Kowalczyka z wnioskiem o rozważenie możliwości uwzględnienia w tarczy antykryzysowej dopłaty do nawozów mineralnych w formie zwrotu do faktury zakupionego przez rolnika nawozu do określonej dawki na hektar w wysokości 1000 zł do tony zakupionego nawozu. Ceny nawozów wzrosły o 300 proc., a dopłata pozwoli na częściową niwelację skutków wzrostu kosztów produkcji rolnej, a przez to zapewni mniejszy wzrost cen produktów rolnych dla konsumentów i zapobiegnie spadkowi produkcji rolnej" - apeluje Izba - Powinny być dopłaty, żeby uratować tę całą sytuację, do tony zakupionego nawozu, z limitem na hektar, mniej więcej tak jak jest przy zwrocie akcyzy za paliwo - wskazuje w rozmowie z „Naszym Dziennikiem" Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych. Wyjaśnia, że propozycje obniżenia VAT są dobre, ale powinna iść za tym obniżka VAT na produkty rolne. - Mamy w Polsce bardzo dużo gospodarstw, także rodzinnych, które są płatnikami VAT, jeżeli nie ma stawek zerowych na sprzedaż produktów rolnych przy redukcji VAT na paliwo i nawozy, to nie mogą one odliczyć swojego VAT -zauważa Wiktor Szmulewicz.

Zenon Baranowski