Koalicja łupów

Tygodnik Solidarność 2012-07-27

Kolesiostwo, nepotyzm, prywata, finansowe przekręty i nadużycia. Taśmy z rozmową działaczy PSL pokazują, jak zarządzane są spółki należące do państwa. Ale pokazują także stan państwa, jego instytucji a także moralność rządzących.

Na kosztownych delegacjach Śmietanko zwiedza świat. Z San Francisco jedzie do Meksyku, z Meksyku gdzieś tam... - Jedzie z żoną, z synem, z córką - mówi o podróżach Łukasik. - Wszystko jest na koszt Elewami. Teraz ich najbliższy wyjazd to będzie chyba z San Diego przez Kanał Panamski do Miami, dwa czy trzy tygodnie.

Mowa jest też o sposobie obchodzenia tzw. ustawy kominowej, ograniczającej zarobki prezesów w państwowych firmach. Śmietanko miał ustąpić z funkcji prezesa firmy, by otrzymywać większą pensję na niższym stanowisku - dyrektora generalnego, bo w tym wypadku ustawa kominowa nie obowiązuje. Obecnego prezesa Elwarru Bronisława Tomaszewskiego Łukasik uważa za figuranta i nazywa słupem. To prezes-słup miał zaakceptować ogromne zarobki Śmietanki (pensja plus wynagrodzenia za zasiadanie w dwóch radach nadzorczych plus dwie premie: kwartalna oraz z zysków).

Nagranie powstało w styczniu, ale zostało ujawnione w środku wakacji, na zakończenie sezonu politycznego. Czy to przypadek? - Nie wierzę w to. Ktoś najwyraźniej czekał z jego ujawnieniem na dogodny moment, w którym można przykryć coś innego - mówi dr Bartłomiej Biskup, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. - Teraz sprawy, którą chciano by przykryć nie ma. Jest miejsce tylko na aferę taśmową.

Januszowi Wojciechowskiemu, byłemu prezesowi PSL, dziś europarlamentarzyście PiS, nie odpowiada używane przez media sformułowanie "taśmy PSL". Nie odpowiada, bo są to, mówi, taśmy tego, co się dzieje w Polsce. Nie broni przy tym PSL, ale uważa, że koalicja powstała po to, żeby PO brała duże łupy, a PSL małe łupki. I teraz te małe łupki wyszły na powierzchnię.

- To w ogóle jest koalicja łupów. Tego prawie nikt nie zauważył: ani w 2007, ani w 2011 r. PO z PSL nie zawarły nawet umowy programowej. Po raz pierwszy w Polsce koalicja powstała w Polsce bez programu! To była od początku koalicja dla posad i korzyści. Korzyści PO ma więcej, PSL wziął drobniejsze frukty - mówi Wojciechowski.

Senator Jerzy Chróścikowski, szef Solidarności RI, przyznaje, że informacje o tym, co się dzieje w agencjach rolniczych docierały do niego, nagranie je tylko potwierdza. Chociaż np. obsadzanie stanowisk własnymi ludźmi to żadna sensacja.

- Żadna ekipa rządząca od 1989 r. nie jest bez winy. Wszystkie zatrudniały swoich. Takiej pazerności, jak PSL i PO, chyba jednak żadna nie wykazywała podkreśla.

Pierwszymi konsekwencjami ujawnienia nagrań były dymisja ministra Sawickiego i deklaracja premiera Tuska objęcia resortu rolnictwa osobistym nadzorem (jakby nie nadzorował go, jako premier, od pięciu lat), a potem wszczęcie kontroli CBA w spółce Elewarr. Kontrolę przeprowadzi także NIK i nie będzie to pierwsza kontrola. Wyników poprzedniej rządzący nie zauważyli albo je zbagatelizowali.

Ważne jest pytanie, dlaczego taśmy pojawiły się akurat teraz. Pomysłodawcy ujawnienia ich w tym momencie trzeba szukać wśród tych, którzy na tym skorzystali - zaleca polityk PSL, proszący o anonimowość. A kto mógł skorzystać? Jego zdaniem mógł premier Donald Tusk, mógł także Waldemar Pawlak.

- Tusk dlatego, że stan finansów państwa wkracza w fazę krytyczną, Polska jest bardzo poważnie zadłużona. Władze będą musiały głęboko sięgnąć do naszych kieszeni. Każda metoda odwrócenia uwagi jest dobra - mówi. Natomiast Pawlak dlatego, że ostatnio przegrywał w regionalnych strukturach Stronnictwa. Groziło mu, że jesienią straciłby fotel prezesa. A jak straciłby fotel prezesa, straciłby też stołek wicepremiera. I to na czyją rzecz? Ministra Marka Sawickiego, który prowadził mocną kampanię wyborczą. Dziś zdymisjonowany Sawicki już się nie liczy.

Kręgosłup CBA

Nagranie jakoś szczególnie nie wstrząsnęło posłem Zbigniewem Kuźmiukiem, byłym politykiem PSL, dziś w PiS. A to dlatego, że tego rodzaju praktyki, jak obsadzanie stanowisk własnymi ludźmi, prywata, nie jest przypadłością tylko PSL. Mnóstwo podobnych wynaturzeń można znaleźć po stronie PO, uważa. Jak sądzi wszystko zaczęło się od złamania kręgosłupa CBA, po wykryciu afery hazardowej.

- Premier Tusk zgrabnie uciekł od odpowiedzialności za to, co się stało i jednocześnie odwołał szefa służby, która to wykryła. Złamał kręgosłup CBA - podkreśla Zbigniew Kuźmiuk. - Dał sygnał. funkcjonariuszom, żeby władzy nie patrzyli na ręce. To śmieszne, że CBA dopiero teraz, po doniesieniach mediów, rusza do walki z tą patologią, co potrwa przez kilka miesięcy. Ta służba miała zapobiegać tego rodzaju praktykom, dusić je w zarodku. To pokazuje, jak zostało rozwalone państwo i ta służba przy okazji.

Prof. Antoni Kamiński z PAN, były szef polskiego oddziału Transparency International ma wrażenie, że wobec polityków wymiar sprawiedliwości stosuje inną miarę niż wobec zwykłych ludzi.

- Teraz mamy do czynienia z żenującym skokiem na kasę.

Ale od lat pojawiają się informacje o tym, że stanowiska w państwowych spółkach, często w sektorze rolnym, otrzymują bliscy i krewni polityków. I nic z tego nie wynika. Od lat jest na to polityczne przyzwolenie. To dlatego odpowiednie służby obchodzą się z tymi sprawami bardzo delikatnie - mówi.

Rozgrzeszani przez elity.

W raporcie TI i Instytutu Spraw Publicznych stwierdzono, że zwalczanie korupcji nie jest dziś priorytetem rządu. "Korupcja jest potępiana, jednocześnie jednak przyzwolenie na nepotyzm i kumoterstwo wciąż jest powszechne, co gorsza zaś, bywa rozgrzeszane przez elity" - stwierdza rapot.

Na ujawnieniu taśm może skorzystać Tusk, Pawlak, ale może także skorzystać społeczeństwo. Odsłoniły bowiem to, co dla niektórych nie było tajemnicą, ale teraz wyszło na powierzchnię. Aferę hazardową zamieciono pod dywan. Tym razem też tak może być. Ale to, że ukręcono łeb piątej czy dziewiątej aferze, nie oznacza, że stanie się tak dziesiąty raz.

- Po aferze Rywina nastąpił wstrząs, może i po tej aferze nastąpi. Jako optymista myślę, że Polacy wreszcie zorientują się, kto nimi rządzi - mówi Janusz Wojciechowski.

nn