Punkt 5. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Senator Sprawozdawca Jerzy Chróścikowski:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo!

Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi złożyć sprawozdanie o uchwalonej przez Sejm 24 lipca 2020 r. ustawie o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Rozpatrzone to zostało w dniu 30 lipca. Komisja, po analizie i dyskusji, proponuje przyjąć ustawę bez poprawek.

Oczywiście była dyskusja, były 2 poprawki legislacyjne, których komisja nie przyjęła, uznając, że one nie mają znaczącego wpływu na realizację tej ustawy.

Jeśli chodzi o działanie ustawy, to jej głównym celem jest wprowadzenie do systemu prawnego podstawy prawnej do wdrożenia Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Mówiąc w skrócie, są to środki na wspieranie rolników w związku z COVID, bo również rolnicy, mikroprzedsiębiorcy oraz mali i średni przedsiębiorcy są dotknięci kryzysem. Tutaj, w ramach możliwości, Unia Europejska wyraziła zgodę na przesunięcie środków z działania, aby można zrekompensować to rolnikom. Oczywiście w tej chwili opracowuje się i przygotowuje możliwości dotyczące tego wsparcia. Myślę, że ministerstwo rolnictwa może szerzej się wypowie, jak zamierza to realizować i jakie podmioty ewentualnie mogłyby korzystać.

Jeszcze raz proszę w imieniu komisji o wsparcie i przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.

Zapytania i odpowiedzi

Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Pani Marszałek.

Panie Ministrze, co prawda już chyba w Sejmie były zadawane te pytania, ale rolnicy dalej je zadają: dlaczego zabezpieczenia zobowiązań należy dokonać w formie weksli in blanco? Czy to dlatego, że ta pomoc będzie w formie umowy czy w formie decyzji, czy po prostu obawiacie się, że będą nieprawidłowości ze strony rolników i te weksle będą natychmiast wykorzystywane do ściągalności nieprawidłowości? Czy we wszystkich programach realizowane są weksle, czy to jest dodatkowy zapis, tylko w tym art. 37a ust. 1? A podmioty sektora publicznego nie są tym objęte, są z tego zwolnione, co też bulwersuje rolników. Dlaczego akurat w przypadku sektora publicznego nie ma weksli? A to są nie tylko spółki Skarbu Państwa, często są wydzielone itd. Czy niektóre będą zwolnione, a niektóre nie? Wiele pytań było już na ten temat, jak się już ujawniło, że ta ustawa jest przez Sejm przyjęta… Czy rolnicy mają się obawiać, że dając weksle, będą musieli oddawać pieniądze, jak przyjdzie specjalna kontrola, która będzie ich mocno weryfikować? Bo chyba tego się rolnicy obawiają.

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Kamiński:

Chciałbym odpowiedzieć w ten sposób: korzystający ze środków unijnych rolnicy są przyzwyczajeni do tego rodzaju zabezpieczeń. Wydaje się, że to najbardziej łagodne zabezpieczenie z tych, które są możliwe. Większych obaw wśród rolników chyba nie ma, a przynajmniej ja ich nie dostrzegam. Sektor publiczny to jest również… Tutaj zwracam uwagę na przeniesienie tego obowiązku wekslowego na pierwszy wniosek o płatność. W momencie, kiedy składamy wniosek o dofinansowanie… Dotychczas był to problem, również proceduralny. To znacznie przedłużało całą obsługę wniosków. Staramy się tego unikać, ale jednocześnie, jak wynika z realizacji całego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, pewnego rodzaju zabezpieczeń niestety nie da się uniknąć. W przypadku pomocy COVID-owskiej premia będzie wypłacana automatycznie. Rolnicy zupełnie nie muszą się tego obawiać, ponieważ weryfikacja będzie dokonywana przez samą agencję. Rolnik nie będzie musiał tutaj niczego udowadniać, co jest bardzo istotne, bo zwykle te problemy z ewentualnym uruchomieniem weksla są związane z tym, że jest rozbieżność pomiędzy tym, co stwierdza agencja w ramach kontroli na miejscu, a tym, co deklaruje rolnik w ramach realizacji umowy. No, w zupełnie wyjątkowych przypadkach dochodzi do uruchomienia takiego weksla. Akurat w przypadku tego działania ja nie spodziewam się żadnych problemów. Myślę, że na to, żebyśmy w ogóle zrezygnowali z zabezpieczeń, nie ma szans. Byłoby nam bardzo ciężko od tego uciec, ale myślę, że akurat w przypadku działań COVID-owskich nie będziemy mieli z tym kłopotów.