Punkt 11. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Zapytania i odpowiedzi

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku, Panie Ministrze, moje pytanie wynika z wcześniejszego pytania pana senatora Andrzeja Matusiewicza, który pytał o to, czy prezydent będzie miał czas na podpisanie… W związku z tym mam pytanie, czy przesunięcie terminu vacatio legis wiąże się z jakimś rozwiązaniem prawnym, które zmuszałoby do tego, że ten termin byłby obligatoryjny, a nie zmieniany?

Odpowiedź Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Tadeusz Nalewajk:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący, Wysoki Senacie, skoro zostałem wywołany do tablicy, to, jeśli mogę, powiem dwa słowa o samej ustawie.

Stanowisko rządu, które reprezentuję, jest zdecydowanie za przyjęciem ustawy, którą Sejm uchwalił na początku sierpnia. Dlaczego? Jest to, jak myślę, oczekiwane – takie są szacunki KRUS – przez ponad sześć tysięcy naszych mieszkańców… Tak jak mówię, kwestia wyroku NSA… Zaprzestanie działalności rolniczej wiązało się dotychczas z wypadnięciem z KRUS. Dzisiejsza propozycja, czyli ustawa sejmowa, daje możliwość, tak jak mówił pan senator sprawozdawca, wyboru tejże formy.

Druga kwestia, mówiłem o tym również na posiedzeniu komisji rolnictwa. Jesteśmy przeciwni, żeby rozszerzać to o umowy… Chcę przypomnieć, że kwestia umów-zleceń, która została przez parlament, i przez Sejm, i przez Senat, uchwalona… To dotyczyło umów-zleceń i była abolicja. My jednak uważamy… Zresztą pani legislator powiedziała, że to wykracza poza ramy ustawy procedowanej w tej chwili , ale byłaby to furtka… Powiem inaczej: my chcemy, żeby polscy rolnicy mieli oddzielny system emerytalno-rentowy. I dlatego my musimy chronić i nie dawać furtek, możliwości wejścia w ten system. Chcę przypomnieć, że jest art. 5b, który daje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej innej niż rolnicza i pozostawania w systemie. Inna kwestia. Mamy w polskim systemie problem z nazewnictwem, z określeniem, co to jest wolny zawód, i, powiedziałbym, z wchodzeniem pewnych, jak myślę, nie do końca uprawnionych obywateli do systemu emerytalno-rentowego ubezpieczeń społecznych rolników. I dlatego – ja mówiłem o tym również na posiedzeniu komisji rolnictwa – jesteśmy przeciwni tej poprawce, którą przyjęła komisja rolnictwa. Daje ona możliwość, jak powiedziałem, furtki, tego, żeby ten system, że tak powiem, się rozchodził, a nie był tylko i wyłącznie dla rolników.

Teraz bardzo ważna kwestia. Nie, Panie Senatorze, to nie rodzi konsekwencji… Z tego, co pamiętam, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ma dwadzieścia jeden dni na podpisanie tejże ustawy, która wyjdzie z Senatu. Jeżeli ona wyjdzie bez poprawek, to od razu z Senatu idzie… Sejm uchwalił ją, tak jak powiedziałem, na początku sierpnia. No i oczywiście mamy przykład z ostatnich dni, że ustawy, które były kontrowersyjne, na przykład ustawę o ustroju rolnym, prezydent podpisał. Ta ustawa nie była kontrowersyjna, jeśli chodzi o samo rozstrzygnięcie, bo wszyscy byliśmy za tym, żeby ten nowy system prawodawstwa wprowadzić od 1 października, tak aby ci, którzy będą składać wnioski, byli już objęci nowym rozwiązaniem prawnym. Dziękuję bardzo.

Dyskusja

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Dzisiaj w ramach debaty nad ustawą o zmianie ustawy o ubezpieczeniach społecznych rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych muszę wyrazić podziękowanie za propozycję wprowadzenia tej ustawy. Pamiętam, że wielokrotnie występowaliśmy w tej sprawie, zgłaszaliśmy, że ten problem trzeba rozwiązać. Rolnicy tracili możliwość ubezpieczenia w KRUS, a to była dla nich potężna strata – i ten okres już im nie będzie zaliczony, a wiemy, jak działa system krusowski, że liczą się lata; do systemu krusowskiego nie zlicza się lat zaliczonych w ZUS. Tak że rolnicy są pozbawieni tego uprawnienia. Rząd wielokrotnie obiecywał, że to uprawnienie przywróci, że takie samo prawo będzie zarówno dla tych rolników, którzy są ubezpieczeni w KRUS, jak i tych, którzy są ubezpieczeni w ZUS. Niestety to trwało dość długo, ale dobrze, że jest to rozwiązanie. Ja składałem oświadczenie w tej sprawie i do KRUS, i do rządu. Dobrze, że dzisiaj jest już finał tej sprawy, że możemy to zrealizować, żeby rolnicy w końcu…

Wrócę do poprawki zgłoszonej przez pana senatora Błaszczyka na posiedzeniu komisji, która teraz przybrała charakter już poprawki komisyjnej. Uważam, że ta poprawka jest zasadna, żeby ją wprowadzić, bo powinno się dać taką możliwość rolnikom, którzy naprawdę mają umowy na niewielkie pieniądze, bo przecież tam nie chodzi o wielkie kwoty. Dobrze byłoby dopuścić taką możliwość, żeby rolnicy mogli wykonywać usługi… Na przykład kierowca ochotniczej straży, który jest zatrudniony na niepełny etat, bo to jest jego tylko doraźna działalność, jednak wypada z KRUS. Myślę, że warto o tym rozmawiać, warto tę poprawkę rozważyć. Dzisiaj Platforma pewnie nie poprze tej poprawki, tu jest kwestia konstytucyjności, ale trzeba to rozważyć, jeżeli nie teraz, to w przyszłości, gdyż trzeba ten system uregulować.

Chcę zwrócić uwagę, że wielokrotnie dyskutowaliśmy na temat systemu KRUS. Wiele jest takich głosów, ze strony tak polityków, jak i finansistów, które mówią, że KRUS należy zlikwidować. Ja mówię wprost: KRUS należy utrzymać i należy go dostosować. Jest to system oparty o system europejski, w części o rozwiązania francuskie. Taki model został wprowadzony, ale we Francji jest dopuszczone łączenie i kto należy do tego francuskiego systemu rolniczego, ma możliwość łączenia tych rzeczy. Więc trzeba się zastanowić, czy rzeczywiście w Polsce w systemie KRUS nie należałoby zastosować także takich rozwiązań francuskich. Ale to nie jest sprawa na dzisiejszą debatę. Ja tylko sygnalizuję, że takie rozwiązania istnieją w innych krajach, w związku z tym nie bójmy się rozwiązań europejskich. To tyle.

Proszę o poparcie tej poprawki senackiej, jeżeli to jest możliwe, a jeśli nie, to proszę, aby rząd to rozważył i ewentualnie w perspektywie przygotował rozwiązania, które będą konstytucyjne. Dziękuję.