XXXV rocznica porozumień rzeszowsko-ustrzyckich

radiovia.com.pl 2016-02-21

W stolicy Podkarpacia odbyły się ogólnopolskie obchody XXXV rocznicy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. Organizatorem były NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność" oraz Duszpasterstwo Rolników.

Uroczystość rozpoczęła Msza św. odprawiona w kościele katedralnym. Liturgii przewodniczył Ks. Bp Jan Wątroba, Ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej. Obecni też byli: Ks. Bp Edward Frankowski z Sandomierza, Ks. Bp Marian Rojek, Ordynariusz Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej, Ks. Bp Adam Szal z Przemyśla, Ks. Bp Kazimierz Górny, pierwszy Ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej oraz Ks. Bp Edward Białogowsłowski, Krajowy Duszpasterz Rolników i Pszczelarzy.

Homilię wygłosił Ks. Bp Edward Frankowski z Sandomierza.

Kaznodzieja przypomniał, że zryw solidarnościowy z lat 80' obudził w ludziach dobro, życzliwość i entuzjazm, a „Solidarność” udowodniła, że naród zjednoczony z Bogiem i braćmi jest zdolny wiele dokonać.

- Siłą Polski jest modlitwa – mówił Biskup sandomierski. Apelował jednocześnie o odpowiedź na pytanie jakiej Polski chcemy i jaka Polska ma być, aby Polską była?

- Czy ma to być Polska głębokich przemian, katolicka czy laicka, wierna Bogu [...] czy bezbożna [...] niepodległa czy sprzedana w obce ręce – pytał Ks. Bp Edward Frankowski.

- Powinna to być Polska głębokich przemian – podsumował Kaznodzieja.

 Po Mszy św. nastąpiło odsłonięcie tablicy upamiętniającej śp. JE Ks. Arcybiskupa Ignacego Tokarczuka. Tablicę poświęcił Ks. Bp J. Wątroba. Następnie rozpoczęła się okolicznościowa konferencja. Wśród prelegentów była minister Barbara Fedyszak-Radziejowska, doradca Prezydenta RP.

 W swoim wystąpieniu minister Fedyszak-Radziejowska przypomniała, że bez poparcia hierarchów polskiego Kościoła nie byłoby sukcesu, jakim stały się porozumienia rzeszowsko-ustrzyckie. Zauważyła, że był to okres współpracy solidarności pracowniczej i solidarności wiejskiej.

 Referat na temat „Założenie programowe po 35 latach porozumień chłopskich” wygłosił senator Jerzy Chróścikowski, przewodniczący NSZZ RI Solidarność.

 Senator dziękował władzom Kościelnym za pomoc i wsparcie, jakiego udzielali strajkującym.

- Gdyby nie Kościół, gdyby nie Prymas Wyszyński, nadal nie mielibyśmy związku […] - mówił.

 Ks. dr Henryk Borcz poświęcił swoje wystąpienie rozważaniom zatytułowanym „Na kanwie Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich w ich 35 rocznicę”.

 Prelegent podkreślił, że w strajkach na terenie Rzeszowszczyzny uczestniczyło wielu ludzi, często anonimowych.

- Warto było by tych ludzi docenić – apelował. Zaznaczył jednocześnie, że strajkujący mieli ogromne wsparcie ze strony Ks. Arcybiskupa Ignacego Tokarczuka. Również chłopi organizowali się niosąc pomoc.

 Nie zabrakło też świadectw uczestników wydarzeń z 1981 r. Dzielili się nimi ks. prałat Stanisław Słowik oraz Henryk Cząstka, jeden z sygnatariuszy porozumień rzeszowsko-ustrzyckich.

 - Była modlitwa i Msza św. czyli to, co nas bardzo scala i świadczy o polskości – wspominał ks. Stanisław Słowik, dyrektor Caritas Diecezji Rzeszowskiej.

 -Porozumienia, jakie wówczas podpisaliśmy dawały wiele nadziei. Na dzień dzisiejszy wiadomo, że wiele z nich było fikcją. Dzisiaj wiele byśmy zmienili i nieco inaczej postulaty sformułowali – przyznał Henryk Cząstka.

 W uroczystościach w Katedrze udział wzięli przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich i samorządowych, sygnatariusze porozumień z 1981 r. oraz poczty sztandarowe.

 Obchody zakończyło złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą podpisanie porozumień rzeszowsko-ustrzyckich.

 Patronat Honorowy nad uroczystościami objął Prezydent RP Andrzej Duda.

W lutym 1981 r. w Rzeszowie podpisano porozumienie między strajkującymi rolnikami a władzami PRL. Podobne porozumienie podpisane zostało również w Ustrzykach Dolnych. W konsekwencji strajków rolnicy wywalczyli m.in. gwarancje nienaruszalności chłopskiej własności wraz z prawem do dziedziczenia, zrównanie w prawach rolników indywidualnych z rolnictwem państwowym i spółdzielczym, zniesienie ograniczeń w obrocie gruntami rolnymi. Władze PRL zgodziły się również na postulaty światopoglądowe, które dotyczyły swobody w budownictwie sakralnym oraz dostępu do praktyk religijnych na koloniach dla dzieci, w więzieniach i wojsku. Strajkujący uzyskali zapewnienie zwiększania nakładu prasy katolickiej. W porozumieniach mówiono też o rozbudowie sieci szkół i przedszkoli oraz zmniejszeniu sprzedaży alkoholu na wsi. NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych zarejestrowano 12 maja 1981 r., m.in. dzięki zabiegom ówczesnego prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Małgorzata Lewicka-Kyc