INFLACJA UDERZA W ROLNIKÓW

NASZ DZIENNIK 2023-09-11

Europejscy rolnicy prognozują najgorsze zbiory zbóż od 2007 r.

Początkowo prognozy wydawały się optymistyczne. W wielu krajach UE rolnicy podnosili, że pierwsze miesiące roku były dla nich bardzo łaskawe, a to pozwalało sądzić, że pola pokryją się zbożem. - Plany dotyczące zasiewów na2023 r. powstawały w warunkach panującej wojny rosyjsko-ukraińskiej. Wówczas wydawało się, że świat może mierzyć się z brakiem regularnych dostaw żywności z Ukrainy, a tym samym pojawiło się widmo globalnego głodu. Zachęcano więc rolników - robiła to także Unia Europejska - do maksymalnego wykorzystania gruntów pod uprawy zbóż. Złagodzono także przepisy dotyczące rolników - wskazuje w rozmowie z „Naszym Dziennikiem" Jerzy Chróścikowski, przewodniczący senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Sytuacja w Europie nie była jednakowa. Już w maju pewne było, że w Hiszpanii, Portugalii czy w części Włoch straty sięgną nawet 50 proc. Niemniej jednak optymizmem wiało z Europy Północnej i Wschodniej. Tam warunki pogodowe były na tyle korzystne, że zakładano, iż zbiory rolników będą obfite. Z dnia na dzień doszło do odwrócenia sytuacji. - Maj i czerwiec były tymi miesiącami, w których europejscy rolnicy musieli mierzyć się z poważną suszą. Na niektórych obszarach opadów nie było wcale. I zaraz po suszy pojawiły się obfite opady deszczu. Nie dość, że było dużo mniej ziarna, to bardzo często jest ono też marnej jakości - mówi „Naszemu Dziennikowi" Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Spadek produkcji jest zauważalny. W Hiszpanii, Portugalii czy we Włoszech odnotowano straty rzędu 60 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Według szacunków Copa Cogeca (europejskiej organizacji zrzeszającej rolnicze związki zawodowe i organizacje spółdzielcze) produkcja zbóż w Unii Europejskiej wynosi 256 milionów ton. Oznacza to, że tegoroczne zbiory będą najgorsze od 2007 r. Będą one także o 10 proc. poniżej średniej z ostatnich 5 lat. - Są to na razie dane szacunkowe. Na oficjalne wyliczenia przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać -przekazuje Wiktor Szmulewicz. Niemniej jednak już terazrolnicy zgłaszają spadek plonów. - I trudno się temu dziwić. Po suszy przyszły ulewne deszcze. W rolnictwie ma to ogromne znaczenie -wyjaśnia prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych. Jak dodaje, w Polsce szczególnie niskie byty zbiory zbóż jarych. - Widać to gołym okiem. Unia Europejska pozostanie jednak ciągle kontynentem bezpiecznym żywnościowo. Nawet przy tak dużych spadkach produkcji - jeżeli się one potwierdzą - nadwyżki są znaczne. I ciągle mamy bardzo duże zapasy z zeszłego roku -przekonuje Wiktor Szmulewicz.

Drogie środki produkcji

Jerzy Chróścikowski podkreśla, że pomimo problemów sytuacja Polski jest w pełni bezpieczna. - Oczywiście, warunki pogodowe wpłynęły na poziom produkcji, ale udało się nam obronić przed kataklizmem. Problemy przeżywają rolnicy z południa Europy. To tam sytuacja jest najgorsza Żywności tam nie zabraknie.

Polska może sprzedać im jeszcze bardzo duże ilości ziarna, a do tego dochodzą nadwyżki ukraińskiego zboża, które są już na terenie UE - tłumaczy senator.

Sytuacja ta budzi wątpliwości dotyczące rentowności unijnych gospodarstw. Copa Cogeca zwraca uwagę, że niskim zbiorom towarzyszą wysokie ceny środków produkcji. Inflacja jest problemem międzynarodowym, podobnie jak wysokie ceny energii. Co więcej, pieniądze, które będą otrzymywać rolnicy za dostarczone zboże, będą niskie - przynajmniej wszystko na to wskazuje. - Rolnicy obawiają się, także w Polsce, że obecny rok zamkną pod kreską. Koszty produkcji są nadal wysokie - chociaż ceny nawozów lekko spadły. Do tego dochodzą problemy z paliwem, którego - podobno -zaczyna brakować u hurtowników. Te jest dodatkowy kłopot dla rolników - akcentuje prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych. - Teraz zaczynają się prace najbardziej energochłonne. Rusza zbiór roślin okopowych, kukurydzy, którą trzeba później wysuszyć. Olej opatowy jest często jedynym środkiem, który może w tym pomóc. Paliwa będziemy teraz zużywać bardzo dużo, a to generuje niesłychane koszty -ocenia Wiktor Szmulewicz.

Copa Cogeca już teraz apeluje do Komisji Europejskiej o zainteresowanie się kondycją finansową unijnych rolników. Chce ona elastycznego wdrażania WPR w tym roku, aby nie narazić dostępu rolników do wsparcia podstawowego. W związku z warunkami klimatycznymi, które będą decydujące dla wielkości plonów w przyszłym roku, wzywa także do przyznania odstępstw na przyszły rok. Oprócz tego chce przedłużenia zniesienia ceł importowych na amoniak i mocznik oraz jego rozszerzenie na inne nawozy mineralne. Postulowane jest także zniesienie środków antydumpingowych na roztwór saletrzano-mocznikowy.

Informacje ze światowych giełd muszą niepokoić rolników. Ceny kontraktów spadły, a szczególnie dotknęło to pszenicę. Cena amerykańskiej pszenicy spadła do poziomu sprzed trzech lat. Z kolei ceny uzyskiwane na francuskiej MATIF dobijają do poziomu sprzed dwóch lat. Źle jest także, jeśli chodzi o kukurydzę. Na francuskiej giełdzie obecny poziom jej ceny jest najniższy od pierwszej dekady stycznia 2021 r. Dzieje się tak pomimo tego, że w ubiegłym roku zbiory kukurydzy spadły o blisko 1/3. -Przestajemy wierzyć w zdrowe zasady kształtowania cen na rynkach. Tb są decyzje polityczne, za które płaci rolnik. Sprawą otwartą pozostaje to, na ile sytuacja na świecie wpłynie na to, co dzieje się w Polsce. Obawiam się, że najbliższe miesiące będą dla producentów zbóż wyjątkowo chude. A jeżeli ponownie zaleje nas zboże z Ukrainy, to mamy receptę na długotrwały, a może i nieodwracalny kryzys w rolnictwie - podsumowuje Wiktor Szmulewicz.

RAFAŁ STEFANIUK