Dwunastu wspaniałych Sołtysów Roku 2008 w Senacie RP.

Gazeta Sołecka 2009-05-01

Animatorka inicjatyw społecznych z Wielkopolski, inicjator ruchu odnowy wsi Bukowo w Małopolsce, wiceprezeska Stowarzyszenia "Wspólne cele w Mokrem", współzałożyciel Lokalnej Grupy Działania "Ziemia Brzozowska", społeczniczka i współorganizatorka pomocy dla dzieci z Domu Dziecka w Konstancinie, realizatorka prozdrowotnych sołeckich projektów na Dolnym Śląsku, inicjator budowy obiektów sportowych w Turzych Rogach, współorganizatorka Internatowego Centrum Edukacyjno-Oświatowego w wielkopolskich Świątnikach, współtwórca programu "Poradzę sobie" w gminie Ustka, to tylko niektóre dokonania laureatów ogólnopolskiego Konkursu "Sołtys Roku 2008".

Uroczysty finał VII edycji Konkursu "Sołtys Roku 2008" organizowany przez redakcję "Gazety Sołeckiej" i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów pod patronatem honorowym marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza odbył się 21 kwietnia b.r. w Senacie RP. Uroczystość została połączona z konferencją pt. "Fundusz sołecki - zadania i szanse", której organizatorem była Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Uhonorowani sołtysi - jest ich dwanaścioro - uzyskali równorzędne tytuły Sołtysa Roku 2008. Ponadto, zdaniem Kapituły Konkursu pod przewodnictwem Joanny Iwanickiej redaktor naczelnej "Gazety Sołeckiej", na szczególne uznanie zasłużył Bernard Wylęgała, sołtys Izdebna w gminie Sieraków w woj. wielkopolskim, który funkcję sołtysa sprawuje od 53 lat.

Grono najlepszych sołtysów w kraju powiększyli: Barbara Czachura, sołtys Gruszczyna w gm. Swarzędz w woj. wielkopolskim, Zdzisława Dmytrarz, sołtys Stanowić w gm. Strzegom w woj. dolnośląskim, Wiesław Klimas, sołtys Bukowa w gm. Mogilany w woj. małopolskim, Barbara Kobylarz, sołtys Mokrego w gm. Radzymin w woj. mazowieckim, Ryszard Kopczyk, sołtys Niebocka w gm. Dydnia w woj. podkarpackim, Danuta Labędzka, sołtys Skorochowa w gm. Nysa w woj. opolskim, Stefan Madaj, sołtys Kudrowic w gm. Pabianice w woj. łódzkim, Zbigniew Peryt, sołtys Turzych Rogów w gm. Łuków w woj. lubelskim, Marek Rzepka, sołtys Obręcznej w gm. Sadowie w woj. świętokrzyskim, Beata Tomczak, sołtys Świątnik w gm. Mosina w woj. wielkopolskim, Małgorzata Wojakowska-Żeglińska, sołtys Czarnowa w gm. Konstancin-Jeziorna w woj. mazowieckim, Bogdan Żabiński, sołtys Niestkowa w gm. Ustka w woj. pomorskim.

Dwunastu Sołtysów Roku 2008 z marszałkiem Senatu RP Bogdanem Borusewiczem.

Na finał VII edycji Konkursu Sołtys Roku 2008 przybył marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, który otwierając uroczystość podziękował uhonorowanym sołtysom za ich wytrwałą pracę, wysiłek i zaangażowanie na rzecz swoich wspólnot wiejskich. - Fundusz sołecki daje sołectwom do dyspozycji własne pieniądze, aby społeczności lokalne mogły wspomóc inicjatywy i przedsięwzięcia realizowane w sołectwach. Ustawa o Funduszu Sołeckim powstała z inicjatywy Senatu, w dużej mierze dzięki senatorowi Ireneuszowi Niewiarowskiemu prezesowi Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów - podkreślił marszałek Borusewicz. - Senat RP jest otwarty na kontakty i współpracę nie tylko z sołtysami, lecz ze wszystkimi szczeblami samorządu terytorialnego. Jest bardzo ważne, że tak duża grupa ofiarnych ludzi - sołtysów bezinteresownie działa na rzecz sąsiadów oraz własnej wsi, a nawet kilku okolicznych wiosek. Chciałbym, żeby zaangażowanie mieszkańców wsi było przykładem w miastach dla rad dzielnic, których aktywność nie odpowiada potrzebom środowisk miejskich.

List z gratulacjami dla laureatów Konkursu "Sołtys Roku 2008" na ręce redaktor naczelnej Joanny Iwanickiej przesłał prezes Trybunału Konstytucyjnego Bohdan Zdziennicki.

Uroczystość finału Konkursu "Sołtys Roku 2008" zaszczycili: senator Stanisław Jurcewicz zastępca przewodniczącego Senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Jan Krzysztof Ardanowski doradca Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, senator Ireneusz Niewiarowski prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, Kazimierz Kotowski prezes Związku Powiatów Polskich i Marek Wójcik dyrektor Biura ZPP, posłanka Bożena Szydłowska, senatorowie: Jerzy Chróścikowski przewodniczący Senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Stanisław Gorczyca, Marek Konopka, Jadwiga Rotnicka i Grażyna Sztark oraz Hanna Szczeblewska wiceprezes Zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Głównym sponsorem Konkursu "Sołtys Roku 2008" był Bank BGŻ, reprezentowany przez Andrzeja Chmieleckiego wiceprezesa Zarządu, Bartosza Urbaniaka dyrektora zarządzającego ds. Agrobiznesu oraz Roberta Wakera głównego specjalistę w Departamencie Społecznej Odpowiedzialności Biznesu i Sponsoringu.

Wiodącym sponsorem Konkursu "Sołtys Roku 2008" jest Bank Gospodarstwa Krajowego, którego reprezentował Marcin Murawski wiceprezes Zarządu, Radosław Żuk dyrektor Departamentu Komunikacji oraz Monika Jankowska i Honorata Harasim-Zielińska z Departamentu Komunikacji.

Nagrody ufundowały Zakłady Chemiczne POLICE reprezentowane przez Marcina Matejuka i Fundacja "Solidarna Wieś" reprezentowana przez redaktora Andrzeja Kaczorowskiego.

Laureatom Konkursu "Sołtys Roku 2008" towarzyszyli wójtowie i członkowie rad sołeckich, burmistrzowie, przewodniczący rad gmin, przedstawiciele urzędów marszałkowskich, organizacji pozarządowych, prezesi stowarzyszeń sołtysów - Maria Konarzewska z woj. dolnośląskiego, Barbara Strzelecka z woj. łódzkiego, Ryszard Surała z woj. mazowieckiego, Feliks Januchta z woj. świętokrzyskiego.

Po wręczeniu pucharów i dyplomów przez marszałka Bogdana Borusewicza, redaktor Joannę Iwanicką i senatora Ireneusza Niewiarowskiego, Jan Krzysztof Ardanowski przekazał laureatom Konkursu "Sołtys Roku 2008" listy gratulacyjne od Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z oryginalnym podpisem, skierowane indywidualnie do każdego z nich. W liście Prezydenta RP do Małgorzaty Wojakowskiej-Żeglińskiej sołtysa Czarnowa w gminie Konstancin-Jeziorna czytamy m.in. "Powierzając Pani w kolejnych wyborach funkcję sołtysa Czarnowa, mieszkańcy sołectwa dali wyraz swojemu uznaniu dla Pani osiągnięć i zaangażowania w problemy wsi, dla umiejętności skutecznego integrowania ludzi wokół spraw ważnych dla sołeckiej wspólnoty. Uznanie budzi także Pani zaangażowanie w pomoc dzieciom z Domu Dziecka w Konstancinie. Dzięki takim gospodarzom polska wieś zmienia swoje oblicze. Staje się zadbana i nowoczesna, co sprawia, że także młodzi ludzie coraz częściej zaczynają postrzegać rodzinną miejscowość jako atrakcyjne miejsce zamieszkania i wiążą z nią swoje przyszłe życie."

Następnie wiceprezes Zarządu Banku BGŻ Andrzej Chmielecki zaprezentował nagrodę ufundowaną przez Bank - rower, który przekazał sołtys Barbarze Kobylarz, zaznaczając, że pozostałym laureatom rowery zostaną dostarczone wprost do domu.

Wiceprezes Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego Marcin Murawski wręczył ufundowane przez Bank statuetki wykonane specjalnie dla laureatów Konkursu przez artystę rzeźbiarza Sławomira Micka z Kielc, autora Pomnika Sołtysa w Wąchocku. Pozostali fundatorzy przekazali cenne nagrody rzeczowe i książki.

Serdeczne gratulacje złożył laureatom senator Ireneusz Niewiarowski prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów. - Jesteście solą tej ziemi i bardzo dobrze się dzieje, że jesteście zauważani, bo dzięki temu problemy sołtysów i wspólnot sołeckich są dostrzegane - powiedział.

- Panie i panowie sołtysi, cieszę się, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w Senacie była współuczestnikiem pierwszej części dzisiejszego spotkania, a w drugiej części - konferencji na temat Funduszu Sołeckiego - jej organizatorem - powiedział senator Stanisław Jurcewicz, zastępca przewodniczącego Senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. - Gratuluję wszystkim wyróżnionym sołtysom, jak również społecznościom lokalnym, które reprezentują.

Demokracja wśród sołtysów jest już pełna, ponieważ wśród dwunastu laureatów Konkursu uhonorowano sześć pań i sześciu panów. Jeszcze trochę, a panie zdominują pracę na najniższym i jednocześnie najstarszym poziomie władzy samorządowej w Polsce jakim jest sołectwo.

W przyszłym roku obchodzimy dwudziestolecie ustawy o samorządzie gminnym. Senat jest tym miejscem, gdzie samorządność ma istotne znaczenie i jest wyrażana w aktach prawnych, będziemy o tym mówić w drugiej części naszego spotkania poświęconej zadaniom i szansom funduszu sołeckiego.

- Mam nadzieje, że rozwiązania prawne, jakie są obecnie wprowadzane, umocnią na tyle sołectwo, żeby pozycja rady sołeckiej i sołtysa nie zależała wyłącznie od "widzimisię" wójta, ale była prawnie zagwarantowana. powiedział J. K. Ardanowski doradca Prezydenta RP. - Polską wieś czekają wielkie zmiany. Najbliższe lata to wprowadzanie szeregu rozwiązań II filara Wspólnej Polityki Rolnej, czyli wszystkich działań, które powinny rozwijać się na wsi obok rolnictwa: infrastruktury, przedsiębiorczości, tworzenia podstaw działalności gospodarczej, edukacji. Niech miejsce, gdzie się ktoś urodził, nie determinuje jego dalszej drogi rozwoju. To, gdzie będziemy mieszkać, jest naszym osobistym wyborem, państwo natomiast ma obowiązek zapewnić swoim obywatelom równy dostęp do dóbr cywilizacji. Sołtysi są nieraz pierwszym ogniwem interwencji w sprawach, które zgłaszają mieszkańcy sołectwa, dotyczących sytuacji rodzin wiejskich i gospodarstw rolnych, dlatego sołtys musi brać udział w tworzeniu aktów prawnych i rozwiązań niezbędnych dla przyszłości polskiej wsi. Chciałbym, aby w sprawach dotyczących polskiej wsi i rolnictwa jak najmniej było doraźnej polityki i wojny o elektorat, aby wieś była obszarem, w którym realizujemy strategię rozwoju niezależnie od tego, komu z woli społeczeństwa w demokratycznym państwie przyjdzie sprawować władzę.

Dobrze, że parlament przygotowuje dobre rozwiązania legislacyjne, ale czasem przygotowuje rozwiązania złe. Sołtysi zgłaszają szkodliwość Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, która mimo veta prezydenta została przyjęta przez parlament. Ta ustawa w sposób szczególny traktuje inwestowanie w mieście, wręcz zachęca przedsiębiorców do inwestowania na obszarach miejskich, a utrzymuje wszystkie utrudnienia łącznie z wymogiem odrolnienia na obszarach wiejskich. W tej sytuacji bardzo trudno będzie realizować rozwój obszarów wiejskich, a przedsiębiorcy, często dziś ubożsi z powodu światowego kryzysu finansowego, niechętnie będą inwestować na wsi. Ta ustawa miała być szansą dla rozwoju obszarów wiejskich i tworzenia nowych pozarolniczych miejsc pracy, a jest wręcz przeciwnie.

Pragnę również poinformować, że pan prezydent Lech Kaczyński podjął decyzję o utworzeniu niepolitycznej rady, która w krótkim czasie ma przygotować szereg rozwiązań prawnych zgłaszanych w ramach inicjatywy ustawodawczej dotyczących obszarów wiejskich. W radzie będą reprezentowani przedstawiciele środowisk rolniczych i wiejskich, a także organizacje pozarządowe działające na obszarach wiejskich. Jest w niej również miejsce dla reprezentacji sołtysów. W maju w Pałacu Prezydenckim odbędzie się szczyt wiejski, na który zostaną zaproszeni przedstawiciele wszystkich organizacji rolniczych, by dyskutować na temat przyszłości polskiego rolnictwa i wsi.

Następnie głos zabrali sponsorzy Konkursu "Sołtys Roku 2008".

- Bank BGŻ obchodzi w tym roku 90-lecie istnienia, ponieważ jesteśmy następcą prawnym Banku Rolnego - przypomniał Andrzej Chmielecki, wiceprezes Zarządu. - Od lat jesteśmy więc związani z rolnictwem i nasz Bank od 90 lat finansuje polskie rolnictwo. Rowery, które otrzymali laureaci, składał główny mechanik kadry narodowej polskich kolarzy, ponieważ nasz Bank jest również ich sponsorem, a jej członkowie często wywodzą się z Ludowych Zespołów Sportowych. Jeden z uczestników dzisiejszego spotkania poprosił mnie, abyśmy w przyszłym roku do roweru dołożyli torbę na podatki, postaramy się spełnić te oczekiwana. Odpowiem teraz panu Ardanowskiemu, nasz Bank prowadzi Klasy BGŻ w kilku liceach ogólnokształcących w największych miastach Polski, również w Warszawie. Uczy się w nich kilkuset uczniów z ubogich rodzin wiejskich, którym fundujemy stypendia. Dzięki temu mogą uzyskać lepsze wykształcenie i wybić się z biedniejszych terenów wiejskich, aby w dorosłym życiu móc osiągnąć sukces.

- W imieniu własnym oraz Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego serdecznie gratuluję wszystkim laureatom Konkursu "Sołtys Roku 2008" - powiedział Marcin Murawski wiceprezes Zarządu.

- Dla Banku Gospodarstwa Krajowego, który jest bankiem państwowym, jednym z najważniejszych celów strategicznych jest wspieranie działalności jednostek samorządowych poprzez przygotowywanie finansowania planów rozwoju, także dla waszych małych miejscowości, sołectw. Jesteście państwo osobami nieprzeciętnymi, dla których praca na rzecz wiejskich społeczności, propagowanie postaw obywatelskich i aktywności lokalnej jest wielką wartością i największym zasobem, jaki ma społeczność lokalna.

- Zaszczytem jest dla mnie, że mogę dziś w imieniu wszystkich laureatów VII edycji Konkursu "Sołtys Roku 2008" podziękować Kapitule Konkursu i redakcji "Gazety Sołeckiej", że kultywuje tak piękną ideę uhonorowania sołtysów polskich. Dziękuję także sponsorom Konkursu i fundatorom nagród - powiedziała sołtys Małgorzata Wojakowska-Żeglińska.

- Sołtys to najniższe ramię samorządu terytorialnego, ale w codziennym życiu to 24-godzinna misja, co zapewne potwierdzą koleżanki i koledzy sołtysi.

W pierwszej części spotkania wystąpił Marek Wójcik reprezentujący Związek Powiatów Polskich.

- Chcę państwu złożyć podziękowania za odpowiedzialność w walce o interesy lokalnych wspólnot, bo mimo, że upłynęło prawie dwadzieścia lat działalności samorządu terytorialnego, funkcja jednostek pomocniczych nie zmieniła się zdecydowanie i ich rola wciąż nie jest określona - powiedział. Jesteście odpowiedzialni, gdy przejmujecie zadania własne gminy wspierając je albo nawet wyręczając władze gminne w ich realizacji. Dziś stoicie przed kolejną odpowiedzialnością informowania wspólnoty lokalnej do czego służy fundusz sołecki, mobilizowania do realizacji ciekawych projektów i dobrego wykonania zaplanowanych przedsięwzięć. Lobbujcie, żeby jak najwięcej gmin do końca czerwca tego roku podjęło uchwały o uruchomieniu funduszu sołeckiego, ponieważ środki finansowe nie wykorzystane w jednym roku nie przechodzą na kolejny.

- Ideą Konkursu jest wyłonienie i uhonorowanie tytułem "Sołtys Roku" najbardziej aktywnych sołtysów, działających nie tylko na rzecz rozwoju cywilizacyjnego swoich wsi, ale także takich, którzy potrafią aktywizować i integrować mieszkańców wokół wspólnych działań, które służą rozwojowi wsi oraz ochronie dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego - podsumowała uroczysty finał Konkursu "Sołtys Roku 2008" redaktor Joanna Iwanicka. - Mamy na sali laureatów, którzy potrafią tworzyć więzi międzyludzkie w swoich miejscowościach, czyli prawdziwych liderów. Często ich działania zasięgiem wykraczają poza teren sołectwa, obejmują gminy, a nawet cały region.

Organizatorem Konkursu jest Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów będące federacją kilkudziesięciu stowarzyszeń regionalnych i powiatowych oraz redakcja "Gazety Sołeckiej", ogólnopolskiego miesięcznika przeznaczonego nie tylko dla sołtysów, lecz dla wszystkich liderów wiejskich, działaczy wiejskich organizacji pozarządowych, członków rad sołeckich, radnych. To potężna armia ludzi sięgająca kilkuset tysięcy osób działających na najniższym szczeblu samorządu terytorialnego. Nasz konkurs nie jest plebiscytem popularności. Jego idea polega na tym, że pierwszy poziom rekrutacji odbywa się na poziomie wsi i gminy, bo to mieszkańcy sołectwa i liderzy organizacji pozarządowych typują swoich sołtysów. A jeśli kandydata zgłaszają władze gminne, to zgłoszenie musi być poparte rekomendacją organizacji pozarządowej np. KGW, LZS, OSP, fundacji i stowarzyszeń lokalnych bądź podpisami mieszkańców sołectwa.

Dopiero drugie sito to jury konkursu. Każdy z członków jury osobno typuje swoich kandydatów dając punkty za różne sfery działalności i dokonania, o wyborze zawsze decyduje większość. Nasi laureaci to liderzy wśród liderów, animatorzy Lokalnych Grup Działania, liderzy ruchu odnowy wsi, osoby, które reaktywują Koła Gospodyń Wiejskich i nie zawsze są to panie, a panowie, co też cieszy. Są to ludzie, którzy wskrzeszają "zamarłe" świetlice wiejskie, inicjatorzy wiosek internetowych, stowarzyszeń sołtysów w swoich regionach. W tym roku napłynęło kilkaset zgłoszeń, w tym z województw, z których do tej pory było stosunkowo mało kandydatów w porównaniu z zawsze wiodącymi województwami: podkarpackim, małopolskim czy wielkopolskim. Te "nowe" aktywne województwa to: mazowieckie, łódzkie, lubelskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie. W tym roku konkurencja była bardzo silna, a poziom zgłaszanych kandydatur bardzo wysoki. Mniej więcej połowa z nich to panie sołtyski. Dziś oczekiwania wobec sołtysów ze strony społeczności lokalnej są duże, miejmy nadzieję, że Ustawa o Funduszu Sołeckim wzmocni polskich sołtysów i sołectwa, a z jej dobrodziejstw zechcą też skorzystać radni i wójtowie.

Panu marszałkowi Borusewiczowi dziękuję za objęcie Konkursu "Sołtys Roku 2008" patronatem honorowym, Senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej za pomoc w jego organizacji, sponsorom i fundatorom za wsparcie Konkursu i w ten sposób pośrednio idei społeczeństwa obywatelskiego. Laureatom gratuluję i dziękuję za czas oraz pracę poświęconą dla swoich społeczności często kosztem swoim i swoich rodzin.

Grażyna Kaniewska