Punkt 3. porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz niektórych innych ustaw      

Zapytania i odpowiedzi

Senator Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję, Pani Marszałek.

Panie Przewodniczący!

Mnie bardzo zależy na bankach spółdzielczych, bo rolnicy mają konta głównie w bankach spółdzielczych. Spółdzielczość zawsze była mocno związana z rolnictwem. Informacje, które pan tu potwierdza, a które już wcześniej słyszeliśmy, są dla nas, udziałowców, powodem do wielkiego zaniepokojenia. Mam udziały, konta w Banku Polskiej Spółdzielczości i to wszystko troszkę mnie zaniepokoiło. Moje obawy są coraz większe. Czy ja jako klient tego banku nie jestem zagrożony? Chodzi mi o funkcjonowanie, o dalsze działanie banku. Informacja, którą tu dzisiaj podano, wzbudzi wśród rolników, akcjonariuszy, członków banków spółdzielczych – bo to członkowie banków spółdzielczych… Oni będą pytać, co robić i jak funkcjonować. W związku z tym pytam, czy rozwiązania, które będą stosowane, rzeczywiście pomogą bankom i polskiej spółdzielczości. Ja i wielu moich kolegów mamy konta w Banku Polskiej Spółdzielczości i stąd moje obawy. Czy rzeczywiście bank jest zagrożony upadłością?

Odpowiedź Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Andrzej Jakubiak:

Odpowiem na pytanie pana senatora Chróścikowskiego. To, że bank jest… Zacznijmy od jednej, podstawowej rzeczy. Właścicielami banku zrzeszającego są banki spółdzielcze. To banki spółdzielcze, które są reprezentowane na walnym zgromadzeniu banku zrzeszającego, a później w jego radzie nadzorczej i w radzie zrzeszenia, odpowiadają za jego sytuację finansową. Nie ukrywamy tego, że Bank Polskiej Spółdzielczości na skutek decyzji podejmowanych przez władze banku musiał znaleźć się w programie postępowania naprawczego. Sytuacja jest taka, że w dwóch kolejnych latach bank generował straty, ale po to właśnie jest program naprawczy, ażeby te straty zostały odpracowane. Mogę też powiedzieć, że straty nie są na takim poziomie, byśmy mogli mówić, że mamy – tak jak obawia się pan senator – zagrożenie upadłością. Jest procedura naprawcza, która służy do odpracowania tych strat, które nastąpiły w poprzednim okresie na skutek – co podkreślam – decyzji organów statutowych związanych zwłaszcza z polityką kredytową.

Czy sam IPS pomoże? Tak, niewątpliwie tak. On przede wszystkim daje BPS duże korzyści w odniesieniu do płynności, spełnienia wymogów płynnościowych. W systemie zrzeszenia zintegrowanego jest, jak mówiłem wcześniej… W obydwu bankach zrzeszających występuje niedobór na poziomie 14 miliardów zł, ale trzeba pamiętać, że BPS jest znacznie większym bankiem zrzeszającym, większym zrzeszeniem niż SGB, a więc tam te problemy są oczywiście większe. A jeżeli doszłoby do stworzenia IPS przez obydwie struktury, to mielibyśmy nadwyżkę płynnościową. Bo tu mamy, jak już mówiłem, straty związane ze sprzedażą kredytów, w obydwu bankach szacowane na ponad 300 milionów zł, a po drugiej stronie, jeżeli byłby IPS, mielibyśmy, bym powiedział, prawie 200 milionów zysku. A więc z tego punktu widzenia… Jeśli mielibyśmy porównywać, co jest bardziej korzystne dla zrzeszenia, o którym mówił pan senator, to jasne jest, iż niewątpliwie byłaby to sytuacja systemu ochrony instytucjonalnej.

Mówiłem też o tym, co oznacza jedna i druga opcja dla samych banków spółdzielczych. Przypomnę. Jeszcze raz: banki spółdzielcze zrzeszone w BPS musiałyby utworzyć dodatkowe rezerwy na poziomie 2,5 miliarda zł. Tak że, Panie Senatorze, tu o dywidendzie można zapomnieć – tu mówimy, powiedziałbym, o stracie. Tak? Osiem banków wykazywałoby współczynnik ujemny. Tak? Sto dziewięć banków zrzeszenia musiałoby się poddać programowi naprawczemu. My o takich różnicach mówimy, jeśli chodzi o wpływ. I drugie zrzeszenie, SGB – tu sytuacja jest podobna. Tam konieczne są rezerwy na poziomie prawie 2 miliardów zł, czternaście banków spółdzielczych zrzeszenia miałoby ujemny współczynnik kapitałowy, dziewięćdziesiąt banków musiałoby wejść w postępowanie naprawcze. Tak że dzisiaj, gdy mówimy o tym, jakie jest tu alternatywne rozwiązanie, ja mogę powiedzieć tak: nie budzi najmniejszej wątpliwości to, że IPS dałoby realną korzyść sektorowi bankowości spółdzielczej.

Jest oczywiście pewna grupa banków, które uważają, że lepiej jest tak, jak jest dzisiaj, czyli mają w tym swój interes. Chodzi tu o prezesów – mówię to, żebyśmy mieli tego całkowitą świadomość – którzy przedkładają swój własny, partykularny interes nad interes całego sektora bankowości spółdzielczej. Dzisiaj 7% jest w aktywach. Ale gdybyśmy utworzyli system, gdyby banki zrzeszające, banki spółdzielcze weszły w IPS, to mielibyśmy taką sytuację: zrzeszenie BPS w ujęciu zagregowanym stałoby się szóstą, a zrzeszenie SGB – dziesiątą grupą bankową w Polsce. I to byliby istotni gracze na rynku usług bankowych, a o to nam chodzi.

Kończąc już moje przydługie wystąpienie, powiem, że popieramy te uwagi, te poprawki, o których mówiła pani minister. Wydaje nam się, że one zmierzają w bardzo dobrym kierunku. I bardzo prosimy Wysoką Izbę o uwzględnienie ich w dalszych pracach. Bardzo dziękuję.